“Po bojkotoj regjistrimin e rrejshëm – prandaj ekzistoj”, “Në regjistrim do të jemi kur të kthehet ushtria në Kosovë”, “Nuk jemi në shtëpi, ejani vitin tjetër” – ky është pjesë e mesazhit të opozitës Demokratike Partia e Socialistëve (DPS), e cila u bën thirrje qytetarëve të Malit të Zi të mos marrin pjesë në regjistrimin e popullsisë.
Fushata e bojkotit të partisë së drejtuar nga Milo Gjukanoviq deri para pak kohësh filloi pasi u refuzuan kërkesat e tyre për shtyrjen dhe kontrollin e procesit, shkruan Radio Evropa e Lirë (RSE).
Regjistrimi u caktua për 1 nëntor nga qeveria e kryeministrit Dritan Abazovic, pavarësisht thirrjeve të opozitës, Parlamentit Evropian, sektorit joqeveritar dhe këshillave të pakicave kombëtare për shtyrjen e tij.
Abazovic refuzoi thirrjet për shtyrje, duke ia adresuar këtë mundësi Qeverisë së re që është në proces të formimit, të mandatuar nga Milojko Spajq.
Seanca në të cilën duhet të zgjidhet Qeveria e Spajiqit ende nuk është caktuar.
Shumica parlamentare pro-serbe, e cila do të mbështesë zgjedhjen e qeverisë së re, kundërshton shtyrjen e regjistrimit, në radhë të parë ish Fronti Demokratik pro-rus, Demokratët dhe Partia Popullore Socialiste.
Përkundër kësaj dhe që nuk dihet se kur do të zgjidhet kryeministër, mandatari Milojko Spajiq njoftoi se qeveria e tij së bashku me shumicën parlamentare do të propozojnë shtyrjen e regjistrimit për një muaj.
“Për të krijuar kushtet që ky aktivitet të fitojë legjitimitet absolut, duke pranuar kërkesat thelbësore të këshillit të popujve më pak të shumtë dhe opozitës”, deklaroi Spajiq më 24 tetor.
Edhe një vonesë kaq e shkurtër është e papranueshme për DPS-në, ndërsa siç mësohet jozyrtarisht është e pranueshme për partitë e qeverisë së ardhshme.
Qeveria e re e mandatit Spajiq nuk është formuar as katër muaj e gjysmë pas zgjedhjeve parlamentare të qershorit dhe afati për përfundimin e këtij procesi skadon më 8 nëntor.
Çështja është nëse do të formohet para fillimit të regjistrimit. Jozyrtarisht, 31 tetori, një ditë para fillimit të regjistrimit, përmendet si datë e seancës parlamentare me atë pikë të rendit të ditës.
Përveç DPS-së, bojkotin e përkrahin të gjitha partitë pro-malazeze, Social Demokratët, Partia Liberale, Partia Socialdemokrate dhe shoqatat e qytetarëve që identifikohen si malazezë.
Ata besojnë se bëhet fjalë për inxhinieri etnike të projektuar për të rritur numrin e serbëve në Mal të Zi dhe se nuk pajtohen që “të dhënat e përgatitura tashmë të transferohen në letër”.
Zbatimi i regjistrimit është përgjegjësi e autoriteteve vendore.
Pesë komunat ku partitë pro Malit të Zi janë në pushtet njoftuan se nuk ka kushte për të mbajtur regjistrimin. Në këto komuna, Tivar, Cetinje, Plavë, Shavnik dhe Bijelo Polje, jetojnë rreth 120.000 qytetarë, pra një e pesta e popullsisë së përgjithshme të Malit të Zi.
Regjistrimi është i vlefshëm dhe i shërben qëllimit të tij vetëm nëse në të marrin pjesë të gjithë dhe nëse disa qytetarë e bojkotojnë, është i pakuptimtë, thotë për Radion Evropa e Lirë, demografi Miroslav Doderoviq
“Pra – një regjistrim pa bojkot. Nëse një pjesë e qytetarëve bojkotojnë regjistrimin, është problematik, e lëre më nëse disa komuna vendosin ta bëjnë këtë, plus disa qytetarë në 19 komunat e mbetura që do ta bojkotojnë atë”.
Në zgjedhjet e fundit, në qershor të këtij viti, rreth 80 mijë votues, ose më shumë se një e katërta e të gjithë votuesve, votuan për partitë që bënë thirrje për bojkot.
Për partitë e pakicës votuan 34 mijë qytetarë, këshillat kombëtarë të të cilëve kërkojnë shtyrjen e tyre edhe pse nuk kanë vendosur ende për mbështetjen e bojkotit.
Fushata e bojkotit është dominuese në rrjete dhe pjesërisht në terren
Me hashtags #boykot, #NeLjubimLance, #NijesmoDoma, si dhe slogane të ngjashme, fushata e bojkotit zhvillohet në mënyrë dominuese në rrjetet sociale.
Është duke u bërë shtypja e materialeve me afishe “Nuk jemi në shtëpi, eja vitin tjetër”, si dhe është paralajmëruar vendosja e tabelave.
Gjithashtu në dy javët e fundit disa grupe qytetarësh kanë protestuar duke kërkuar shtyrje.
Në tubimin e fundit para MONSTAT-it, institucionit përgjegjës për kryerjen e regjistrimit, ata mbanin pankarta: “Mali i Zi është zgjuar”, “Ke pranuar gjoba”, “Dritan, po mashtron”, “Kush do t’i numërojë të bojkotuarit vota?” MONSTAT?”.
Mesazhet nga Serbia ngritën më tej tensionet
Qytetarët që kundërshtojnë regjistrimin kanë frikë se falsifikimi i të dhënave do të rrëzonte konceptin qytetar të shoqërisë.
“Ne e pamë se sa urgjente dhe e rëndësishme është për ta në fushatën e fuqishme të udhëhequr nga estrada serbe dhe në billborde. Doli edhe kryeregjistruesi nga Beogradi, presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq”, tha aktivistja civile Svetlana Pajović Music në tubimin e fundit.
Gjegjësisht, ajo aludoi për mesazhet e patriarkut të Kishës Ortodokse Serbe, Porfiri, i cili gjatë vizitës së tij në Podgoricë u bëri thirrje qytetarëve që të identifikohen si serbë, si dhe deklaratës së Vuçiqit se thirrjet për shtyrjen e regjistrimit të popullsisë në Mal të Zi ishin kundër. serbët:
“Ka ardhur koha e regjistrimit, por mos e jepni se do të ketë më shumë serbë”. Çfarë dëshironi në të vërtetë nga jashtë? Të ndalosh serbët të deklarohen si serbë, të fshijnë emrin dhe mbiemrin e serbëve, të pengojnë serbët të thonë se janë serb? Nuk do ta shihni atë ditë”.
Në të njëjtën ditë, për këtë ka reaguar edhe presidenti i Malit të Zi, Jakov Milatoviq, i cili ka kundërshtuar komentet që vijnë nga Shtetet e Bashkuara, Bashkimi Evropian dhe Serbia, duke i vlerësuar si të papërshtatshme.
Përkatësisht, me rezolutën e Parlamentit Evropian, Mali i Zi është ftuar që të shtyjë regjistrimin deri në përfundimin e ngërçit politik në vend./REL
