Një këngë e vjetër kroate duket se është vjedhur nga Kleriku ortodoks prorus, Amfilohije Radoviq i Malit të Zi. Sipas portalit malazez Antena M, ky peshkop këngës ia ndërroi titullin, përmbajtjen, mesazhin dhe qëllimin. E shndërroi atë në favor të serbëve, duke përdorur identitetin e një vajze kosovare, e cila pret ushtrinë serbe të kthehet në Kosovë. Kënga origjinale popullore kroate titullohet “Dua elbi, vajza e Marushës” (Jecam zela Marusha djevojka” e u zëvendësua me “Dua elbi, vajza e Kosovës” (Jecam zela (Kosovka djevojka)). Amfilohije Radoviqi sipas portalit, dërgoi të tjerë në luftëra, por ai personalisht nuk shkoi kurrë në luftë
Fillimisht një këngë popullore kroate, dhe si e tillë ajo u regjistrua në një nga enklavat katolike të Bosnjës dhe Hercegovinës në gjysmën e parë të shekullit të 19-të më së voni nga një peshkop serb – Amfilohije Radoviq e ndryshoi atë nga themeli, duke ndryshuar: titullin, përmbajtjen, mesazhin dhe qëllimin.
Poezia e sapokompozuar e Amfilohijes u botua në vitin 2011 në librin e tij “Kosova është koka e Llazarit”. Pa përmendur origjinalin kroat, Amfilohije hitin tashmë të falsifikuar të këngëtareve popullore serbe “Jecam zhela (Kosovka djevojka)”. Megjithatë, edhe varianti i këngëve popullore serbe nuk është origjinal; dhe nuk është as serbe, por është kroate.
Titulli i këngës origjinale është “Dua elbi, vajza e Marushës”. Dhe i përket poezisë popullore kroate nga Bosnja dhe Hercegovina qendrore.
Sepse që kur u shfaq në publikun e gjerë në mesin e viteve 1980, Amfilohije Radoviqi është thirrur, duke synuar falsifikimet dhe gjysmë të vërtetat, të keqen e luftës, urrejtjes dhe vrasjes. Ai dërgoi të tjerë në luftëra, por ai personalisht nuk shkoi kurrë në luftë: edhe si i ri në Jugosllavinë e Titos, ai u shpall i papërshtatshëm nga komisioni i rekrutimit – dhe Radoviqi nuk kreu shërbimin e detyrueshëm ushtarak për të gjithë të rinjtë.
Kroacia “Jecam zela Marusha djevojka” u riemërua në Jugosllavinë e lartpërmendur për nevojat e skenës popullore komerciale serbe, duke e “transplantuar” në Kosovë.
Ndër të tjera – Marusha, vajza pas së cilës titullohet origjinali kroat, nuk përmendet në të; dhe roli i Marushës i jepet një anonime, e ashtuquajtura “vajzë kosovare”.
Në realitet, poema “Jecam zhela Marusha djevojka” u shkrua nga një françeskan, më vonë peshkopi Rafael Barishiq (1796-1863), një student klerik që studioi shkencat filozofike dhe teologjike në Torino, dhe nga viti 1832 deri në 1846 famullitari apostolik i Ot. Bosnja (Vicariatus Apostolicus Bosniae Othomanae), më vonë vikar apostolik emeritus i Hercegovinës.
“Jecam zhela Marusha djevojka” dhe këngë të tjera popullore të shkruara nga Barishiq u pritën nga Matica hrvatska në 1886 dhe u botuan më vonë.
Historia politike dhe kulturore e Malit të Zi, duke përfshirë poezinë popullore malazeze, në të njëjtin model të egër si në kohët e fundit të Amfilohije Radoviqit, u falsifikuar nga serbët në shekullin e 19-të.
Ivan Çoloviq etnolog serb në një nga analizat e tij të fundit ka shkruar se versioni i Amfilohijes i “Jecam zhela Kosovka djevojka” është një falsifikim nga origjinali kroat.
“Në këngën popullore, një vajzë korr elbin dhe e ruan për kuajt mbi të cilët, shpreson, do të vijë dasma e saj apo dasma e vëllait dhe i thotë elbit: “Të kanë thirrur kuajt e dasmës”
Sipas etnologut Amfilohij e ndërroi, që në poezinë e tij vajza kosovare nuk pret dasmë me kuaj por kalorësinë serbe, për kuajt e të cilëve ruan elbin që po korrin me zell.
“E thërrisnin kuajt e kreshnikëve, sorrat e kuajt e ushtrisë së famshme serbe. Kjo do të ndodhë, thotë tani kjo vajzë, të cilën Amfilohije e ndërgjegjësoi për identitetin e saj kombëtar dhe e largoi nga dëshira banale për t’u martuar, ‘kur të kthehet ushtria në Kosovë’”.
“Për më tepër, ajo e sheh qartë se si do të lëvizë ushtria serbe nëpër Kosovë, të “ujisë kuajt në Sitnicë”, të kalojë nëpër Gazimestan, dhe arritjen e kësaj ushtrie në Deçanin e famshëm… dhe larvën perandorake të Graçanicës…dhe Krasnicën e shenjtë të Pejës.. dhe Prizrenin, qytetin e perandorit”, tregon etnologu
