Rrjeti i pavarur mediatik pan-evropian i specializuar në çështjet e BE-së, Euractiv, ka shkruar një artikull rreth hapjes së pikave të reja për të tërhequr mjete në dinar e që janë vendosur në kufi me Kosovën.
Banka Postare e Serbisë ka hapur katër degë bankare të improvizuara, pikat kufitare Jarinje, Bërnjak, Konçull dhe Merdare, ku thotë se serbët e Kosovës mund të tërheqin pagesat nga qeveria serbe, si pagat dhe pensionet në dinarë.
Sipas njoftimit të bankës, çdo objekt është i pajisur me një bankomat, ku tërheqja e mjeteve nga llogaritë në dinarë do të jetë e mundur në çdo kohë.
“Në mbështetje të qytetarëve, banka dërgoi dy degë të lëvizshme me rrota që do të jenë në dispozicion në këto lokacione sipas nevojave të qytetarëve”, thuhet në deklaratë
Shtohet se “kjo zgjidhje teknike është e përkohshme derisa të vendoset funksionimi normal i transaksioneve të pagesave në zonat serbe në Kosovë”.
Më 1 shkurt, Banka Qendrore e Kosovës, një organ i pavarur nga qeveria, filloi të zbatonte një rregullore që përcakton, se euro është monedha e vetme për transaksionet e pagesave në vend. Kjo pason që euro është monedha zyrtare e vendit që nga viti 2002 dhe Kushtetuta e 2008 thotë se ka vetëm një kurs valutor.
Pavarësisht kësaj, shumë serbë të Kosovës, të cilët refuzojnë të pranojnë shpalljen e pavarësisë së Kosovës në vitin 2008, vazhdojnë të përdorin dinarin, duke iu shmangur euros.
Monedhat e tjera, duke përfshirë dollarë, paund, lekë dhe dinarë, do të lejohen ende në shkëmbime, llogari specifike në valutë të huaj dhe transaksione joformale ndërmjet individëve.
Megjithatë, të gjitha pagesat zyrtare duhet të bëhen në euro duke parandaluar futjen e sasive të mëdha të parave fizike në Kosovë përtej kufirit, duke çuar në shqetësime rreth krimit të organizuar dhe gjurmueshmërisë së fondeve.
Në muajin e fundit, policia e Kosovës ndaloi hyrjen e dinarëve fizikë nga Serbia në disa raste, me arsyetimin se ishte e ndaluar sipas rregullores të Bankës Qendrore.
Ndërkohë, në përpjekje për t’i lejuar serbët e Kosovës të përshtaten, qeveria e Kosovës ka zbatuar një periudhë tranzicioni prej tre muajsh.
Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, ka sqaruar se dinari nuk është i ndaluar, pavarësisht pretendimeve të Serbisë dhe shumë raporteve të pasakta të mediave, dhe ka inkurajuar serbët që t’i bashkohen sistemit bankar të vendit.
Ai tha se banka qendrore i ka ofruar Bankës Popullore të Serbisë lehtësira për konvertimin e dinarëve në euro dhe ka siguruar llogari bankare falas në euro për çdo serb të Kosovës. Dinarë mund të paguhen në këto llogari dhe më pas të tërhiqen në euro, pagesa zyrtare ligjore, tha qeveria.
“Ndihma për komunitetin serb, e dërguar nga qeveria e Beogradit, e pranuar në euro dhe e regjistruar përmes llogarisë bankare, mund të merret për transparencë dhe vërtetim të ligjshmërisë. Në këtë mënyrë, shuma e parave të dërguara nga Beogradi do të përputhet saktësisht me paratë që merrni në Kosovë”, tha ai në mes të shkurtit.
Në mbledhjen e Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara në shkurt, Kurti iu përgjigj gjithashtu pretendimeve të presidentit serb Aleksander Vuçiq se ‘ndalimi’ ishte një përpjekje për spastrim etnik.
“Rregullorja e Bankës Qendrore nuk e ndalon Serbinë të ofrojë mbështetje financiare. Çdo sugjerim ndryshe është propagandë e rreme që synon nxitjen e tensioneve etnike”, tha ai.
Kryeministri vazhdoi se vendimi për të rregulluar mënyrën e hyrjes së valutës në vend përputhet me ligjin kombëtar dhe praktikat më të mira ndërkombëtare dhe të BE-së për parandalimin e krimit financiar. Ai tha se do të ndalonte që fondet e paligjshme të sillen fizikisht në kufirin e Kosovës dhe të përdoren nga strukturat kriminale.
“Histeria e Beogradit mbi rregulloren e Bankës Qendrore buron nga ndalimi i afërt i tubacionit të tij të paligjshëm të parave në Kosovë, jo shqetësimet për mirëqenien e qytetarëve serbë”, shtoi ai.
Rregullorja e Bankës Qendrore të Kosovës ka rritur zemërimin e Bashkimit Evropian dhe SHBA-së, të cilët kanë kërkuar pezullimin e tij për shkak të frikës se do të përkeqësojë tensionet tashmë të brishta etnike.
I dërguari i SHBA-së për Ballkanin Perëndimor, Gabriel Escobar, do të jetë në Prishtinë këtë javë për të diskutuar mbi dialogun e vazhdueshëm me Serbinë dhe çështjen e dinarit.
Departamenti i Shtetit tha se “Vizita e tij do të ritheksojë angazhimin e Shteteve të Bashkuara ndaj vendeve të Ballkanit Perëndimor, të cilat synojnë integrimin euroatlantik dhe bashkëpunimin më të thellë rajonal”.
Muajin e kaluar, Escobar tha se qeveria e Kosovës nuk po e trajton SHBA-në si partnere sepse nuk e ka dëgjuar kërkesën amerikane për çështjen e dinarit serb.
“Ne jemi shumë të shqetësuar sepse Qeveria e Kosovës nuk po na trajton si partner, nuk punojnë me ne për stabilitetin rajonal dhe minojnë dialogun, proces për të cilin SHBA-të janë plotësisht të përkushtuara”, tha Escobar
