Historia e akullores shtrihet në shekuj dhe është pasuruar nga ndikimet kulturore nga e gjithë bota: por ja kush e shpiku atë, më shumë se dy mijë vjet më parë.
Ngrini dorën nëse nuk ju pëlqen akullorja: kremoze, e ëmbël, e freskët dhe me shije intensive, është simboli i padiskutueshëm i verës, i dashur nga të gjithë. Në fund të fundit, oferta që gjejmë në akulloret, për sa i përket shijeve dhe perberjeve, është aq e gjerë dhe e larmishme, saqë secili mund të gjejë shijen e preferuar.
Por si lindi kjo ëmbëlsirë, kush e shpiku dhe mbi të gjitha çfarë transformimesh pësoi për të marrë formën që njohim sot? Le të bëjmë një hap prapa dhe të fillojmë nga e para.
Origjina e akullores
Disa studiues i gjurmojnë gjurmët e para të paraardhësve të akullores që në Kinën e lashtë: atje qysh në vitin 2000 para Krishtit, gjatë dinastisë Shang, thuhet se kinezët e lashtë përgatitnin një ëmbëlsirë të bazuar në oriz të pjekur, qumësht dhe erëza, e cila më pas u zhyt në dëborë që të ftohet dhe të ngurtësohet.
Shekuj më vonë, gjatë dinastisë Tang (618-907 pas Krishtit), receta evoluoi më tej, duke përfshirë përbërës të tillë si kamforati dhe lëngu i frutave.
Bora u mblodh në male dhe u ruajt në shtëpi të veçanta akulli nëntokësore për të krijuar këto pije freskuese të ngrira.
Sipas legjendës, ishte eksploruesi italian Marco Polo, gjatë udhëtimeve të tij në Lindje në shekullin e 13-të, ai që solli recetën për këtë ëmbëlsirë në Evropë, ku u përsos dhe u përshtat me përbërësit vendas.
Megjithatë, provat historike për të mbështetur këtë teori janë të pakta. Ka më shumë gjasa që përhapja e akullores në Evropë të ketë ndodhur nëpërmjet shkëmbimeve kulturore dhe tregtare përgjatë Rrugës së Mëndafshit, që lidhte Lindjen me Perëndimin, dhe jo nëpërmjet ndërhyrjes së drejtpërdrejtë të Polos.
Gjithesesi, në Evropë akullorja gjeti terren të përshtatshëm dhe entuziast – veçanërisht në Itali ku prodhimi i saj u rafinua dhe receta origjinale u bë më komplekse falë teknikave më të përpunuara dhe përdorimit të përbërësve si p.sh. kremin dhe sheqerin.
Në vetëm pak vite, ëmbëlsirat me bazë akulli u krijuan si një prani e përhershme në fund të banketeve më të rafinuara në Evropë – në Francë, Spanjë dhe Itali.
Recetat e para të shkruara për akullore dhe sherbet datojnë në fund të shekullit të shtatëmbëdhjetë, të mbledhura nga kuzhinieri napolitan Antonio Latini në librin e tij të gatimit “Lo scalco alla moderni” – ndër to, receta për sorbeton e limonit dhe sherbetin e ëmbëlsuar të kungujve.
Akullore midis shekujve XIX dhe XX Gjatë shekullit të 18-të, akullorja kaloi Atlantikun me kolonët evropianë, duke u bërë shpejt një kënaqësi e shijuar nga elitat e Botës së Re.
