Spektri i kontrolleve shtesë kufitare pritet të shfaqet mbi Zonën Shengen kjo pas sulmit vdekjeprurës në Solingen, Gjermani. Komisioni Evropian po i analizon në hollësi situatën pas goditjes masive me thikë që la të vdekur tre persona në Solingen të Gjermanisë, duke balancuar, nga njëra anë, prerogativën e sigurisë kombëtare, të cilën shtetet anëtare e ruajnë me zell, dhe nga ana tjetër, integritetin e Zonën Shengen, të cilën ekzekutivi është i detyruar ta ruajë.
Zona pa pasaporta prej 450 milionë banorësh, e konsideruar gjerësisht si një nga arritjet më të prekshme të integrimit evropian, ka qenë nën presion të vazhdueshëm që nga kriza e migracionit të vitit 2015, kur vendet vendosën kontrolle të përkohshme kufitare, të cilat, në raste të caktuara, u zgjatën në mënyrë të paligjshme.
Tetë vende Shengen, përfshirë Gjermaninë, aktualisht kryejnë kontrolle.
Çdo kontroll kufitar duhet të jetë “proporcional” dhe të mbetet “i jashtëzakonshëm, rreptësisht i kufizuar në kohë dhe mjeti i fundit”, tha një zëdhënës i Komisionit të martën, duke vënë në dukje se masa duhet të justifikohet gjithmonë nga një “kërcënim serioz ndaj politikës publike ose sigurisë së brendshme”.
Sulmi me thikë në Solingen, të cilin e ka marrë përsipër i ashtuquajturi Shteti Islamik, u krye nga një shtetas sirian, kërkesa e të cilit për azil ishte refuzuar më parë dhe ishte urdhëruar të kthehej në Bullgari, vendi i parë i hyrjes në BE.
Dështimi për të kryer deportimin ka shkaktuar një lojë fajësimi midis autoriteteve gjermane dhe ka rindezur debatin politikisht shpërthyes mbi migracionin, të cilin Brukseli kishte shpresuar ta kishte mbajtur pas përfundimit të një reforme gjithëpërfshirëse në maj.
“Ne duhet të bëjmë gjithçka që mundemi për të siguruar që gjëra të tilla nuk do të ndodhin më kurrë në vendin tonë,” tha kancelari German Scholz, duke premtuar se do të përshpejtojë numrin e dëbimeve. BE-ja ka luftuar prej kohësh për të adresuar këtë çështje të mprehtë për shkak të, ndër faktorëvëe tjerë, mungesës së bashkëpunimit nga vendet e origjinës.
“Ne do të duhet të bëjmë gjithçka që mundemi për të siguruar që ata që nuk mund dhe nuk lejohen të qëndrojnë këtu në Gjermani, të riatdhesohen dhe të dëbohen”, shtoi Scholz.
Politikanët e të djathtës shfrytëzuan me shpejtësi momentin për të shfrenuar Scholz-in dhe koalicionin e tij thellësisht jopopullor trepartiak, duke kërkuar veprim të fuqishëm për të frenuar migrimin e parregullt.
Friedrich Merz, kreu i Bashkimit Demokratik të Gjermanisë (CDU) i qendrës së djathtë, propozoi një moratorium për pranimin e refugjatëve sirianë dhe afganë, dy grupet më të mëdha të kombësive që kërkojnë strehim në Gjermani dhe vendosjen e kontrolleve të përhershme në kufijtë gjermanë. . “Mjaft është mjaft!” ka shkruar Merz.
Alice ëeidel, bashkëkryetarja e partisë së ekstremit të djathtë AfD, ka shprehur ide të ngjashme, duke thënë se moratoriumi duhet të zgjasë “të paktën” pesë vjet. “Përveç kësaj, kufijtë duhet të mbyllen dhe grupet e njerëzve me shkallën më të lartë të krimit – veçanërisht afganët, sirianë dhe irakianë që qëndrojnë ilegalisht në Gjermani – duhet të deportohen”, tha ëeidel për kanalin ZDF.
I pyetur në lidhje me këto ide, të cilat nëse zbatohen, do të bien ndesh me normat e BE-së, Komisioni Evropian refuzoi të komentojë dhe këmbënguli se fokusi i tij kryesor ishte zbatimi i reformës së politikës së migracionit dhe azilit, i njohur ndryshe si Pakti i Ri.
Pesë ligjet sipas Paktit do të duhen dy vjet për të hyrë në fuqi.
Rishikimi parashikon që, kur një kërkesë për azil refuzohet, aplikanti do të marrë në të njëjtën kohë një vendim kthimi, duke mbyllur hendekun midis dy procedurave. Frontex, agjencia e rojes kufitare të bllokut, do të mbështesë vendet anëtare për të kryer deportimet me sukses. Fjala e fundit, megjithatë, do të jetë ende me vendin e origjinës ose tranzitit që kërkohet të marrë migrantin – dhe mund të refuzojë ta bëjë këtë.
Shkalla e kthimit të BE-së lëviz rreth 30%.
Ç’është më e rëndësishmja, qeveritë, sipas ligjit ndërkombëtar, u ndalohet të kthejnë azilkërkuesit në vendet ku jeta e tyre dhe të drejtat e njeriut do të rrezikoheshin. Një debat midis shteteve anëtare nëse do të ishte e përshtatshme riatdhesimi i emigrantëve në disa pjesë të Sirisë ka tërhequr vëmendjen në muajt e fundit, por pa sjell ndonjë zgjidhje.
“Kjo është një punë në vazhdim. Deri më tani, kushtet (në Siri) nuk janë përmbushur ende,” tha një zëdhënës i Komisionit.
Pakti i Ri parashikon mundësinë e hartimit të një liste në mbarë BE-në e “vendeve të sigurta të origjinës” për të siguruar që urdhrat e dëbimit të njihen në mënyrë uniforme në të gjithë bllokun. Sot për sot, çdo shtet anëtar ka listën e vet të “vendeve të sigurta”, gjë që krijon një peizazh të fragmentuar që ka shkaktuar mosmarrëveshje të herëpashershme midis qeverive.
“Pasja e një liste të përbashkët mund të lehtësojë kthimin e personave në vendet e origjinës që më pas përcaktohen si të sigurta,” tha për Euroneës Alberto-Horst Neidhardt, një analist i lartë i politikave në Qendrën e Politikave Evropiane (EPC).
Por fakti që katalogu nuk u parashtrua në të njëjtën kohë me legjislacionin, dhe për këtë arsye nuk u përfshi në negociata, lë të kuptohet për një betejë të vështirë për t’i vendosur të 27 vendet anëtare në të njëjtën faqe.
“Ka shumë pak gjasa që së shpejti të ketë një konsensus shumë të fortë se cilat vende mund të jenë në atë listë,” tha Neidhardt. “Veçanërisht, nëse shikoni vendet që janë në qendër të vëmendjes së medias për momentin, si Siria apo Afganistani. Ka qëndrime shumë, shumë të ndryshme midis vendeve anëtare për këtë çështje.”
Koncepti i “vendeve të sigurta” është sfiduar nga OJQ-të të cilat argumentojnë se grupet e pakicave mund të përballen ende me persekutim në vendet pa luftë.
Megjithatë, çështja mbetet lartë në rendin e ditës. Në udhëzimet e saj për një mandat të dytë, presidentja e Komisionit Ursula von der Leyen ka premtuar të paraqesë një “qasje të re të përbashkët” për kthimet për të siguruar që vendimet “të njihen reciprokisht në të gjithë Evropën”./Euronews English
