Një studim ka zbuluar se vajzat po fillojnë pubertetin më herët se zakonisht në mënyrë shqetësuese, dhe kjo mund të lidhet me përdorimin e makijazhit dhe parfumit. Studimi sugjeron se këto produkte mund të kontribuojnë në fillimin më të hershëm të pubertetit tek vajzat.
Kimikatet e gjetura në produktet kozmetike që ndikojnë në hormonet, mund të shpjegojnë tendencën ‘alarmante’ të menstruacioneve në moshë të hershme.
Një studim i mbështetur nga qeveria amerikane ka zbuluar se këto kimikate – të gjetura në detergjentë, parfume dhe kozmetikë – ndërhyjnë në mënyrën se si hormonet prodhohen dhe funksionojnë në trup, si ato që shkaktojnë ovulacionin.
Kjo shpjegon pse mosha mesatare e pubertetit është ulur që nga vitet 1990, veçanërisht tek vajzat dhe jo tek djemtë.
Kimikatet janë përgjegjëse për aromën e ëmbël dhe të muskut në disa parfume, si dhe janë të pranishme në medikamente për astmën dhe për ndihmën në ndalimin e duhanit. Gjetjet e studimit përkojnë gjithashtu me faktin që vajzat fillojnë të përdorin makijazh dhe parfum në moshë të vogël.
Hulumtimet e fundit tregojnë se tetë nga dhjetë vajza të moshës 9 deri në 11 vjeç në SHBA përdorin produkte kozmetike.
Hulumtuesit në Institutin Kombëtar të Shëndetit (NIH) ekspozuan qelizat njerëzore të rritura në laborator dhe zebrafish (peshq të vegjël të përdorur shpesh në studime) ndaj 10,000 kontribuuesve të ndryshëm mjedisorë. Zebrafish përdoren zakonisht për studime të tilla për shkak të disa ngjashmërive gjenetike me njerëzit.
Ata gjetën se një aromë e quajtur musk ambrette dhe medikamente të quajtura agonistë kolinergjikë mund të imitojnë ose bllokojnë efektin e hormoneve.
Musk ambrette është një aromë me një erë të ëmbël, që vjen nga një lule e verdhë. Edhe pse përdorimi i saj është i kufizuar në SHBA, ajo mund të gjendet ende në sasi të vogla në disa parfume për vajza në tregjet online si Amazon dhe Etsy. Agonistët kolinergjikë, nga ana tjetër, janë medikamente që përdoren kryesisht për të trajtuar varësinë nga duhani, COPD dhe astmën.
“Ka pasur një tendencë alarmante drejt pubertetit më të hershëm tek vajzat, që sugjeron ndikimin e një faktori mjedisor,” shkruanin autorë të studimeve. Obeziteti, stili i jetesës sedentare dhe stresi janë përmendur më parë si shpjegime të mundshme.
Puberteti më i hershëm tek vajzat është lidhur me komplikacione të tilla si rreziku për obezitet në moshë të rritur, sëmundje të zemrës, kancer të gjirit dhe probleme psikologjike.
Menstruacionet zakonisht fillojnë rreth moshës 12-vjeçare, por autorja e studimit, Dr. Natalie Shaw, një neuroendokrinologe në Institutin Kombëtar të Shkencave Mjedisore (NIEHS), tha se, në dekadat e fundit, vajzat kanë tendencë të fillojnë pubertetin më herët.
Në disa raste, vajzat që janë vetëm gjashtë- vjeçare kanë filluar të menstruojnë para se të vërejnë ndonjë shenjë tjetër të pubertetit.
Studime në vitet 1990 konfirmojnë se mosha mesatare kur vajzat fillonin të zhvillonin gjinj, një shenjë e pubertetit shpesh fillon para menstruacioneve të para, dhe ishte rreth moshës dhjetë- vjeçare.
Studimet e mëvonshme kanë konfirmuar se që nga vitet 1970, mosha mesatare e fillimit të pubertetit ka rënë me rreth tre muaj për çdo dekadë tek vajzat. Kjo tendencë sugjeronte se diçka në mjedisin tonë po luante një rol, shkruan grupi i autorëve të studimit.Për të hetuar këtë, grupi i mjekëve nga NIEHS, një degë e NIH, shqyrtoi një bazë të dhënash të kimikateve dhe recetave që mund të kenë një efekt në hormone.
Gjetjet e tyre u publikuan në revistën Endocrinology.
Në mënyrë të veçantë, ata shqyrtuan molekulat e quajtura kimikate që ndërhyjnë në sistemin endokrin (EDCs), substanca që imitojnë, bllokojnë, ose ndërhyjnë në rrjedhën natyrale të hormoneve. Këto hormone kontrollojnë pubertetin, stresin, dhe zhvillimin, sipas NIEHS.
EDCs mund të gjenden kudo – te kimikatet dhe plastika, studiuesit u përqendruan në dy: musk ambrette dhe medikamente të quajtura agonistë kolinergjikë.
Musk ambrette është përdorur gjatë viteve për të ofruar një aromë të këndshme në detergjentë, parfumë dhe makijazh, karamele dhe pije, sipas Agjencisë Ndërkombëtare për Kërkimin e Kancerit.
Përdorimi i tij është i kufizuar në SHBA, BE dhe Kanada. Grupi mbikëqyrës Environmental Ëorking Group (EWG) deklaron se ka ‘prova të forta’ që musk ambrette shkakton alergji të lëkurës.
Megjithatë, autorët shkruajnë se musk ambrette mund të gjendet si në burime natyrore të ujit, ashtu edhe në produktet me aromë.
Agonistët kolinergjikë janë një lloj medikamenti me recetë si Chantix – i cili përdoret për të ndaluar pirjen e duhanit. ‘Fëmijët janë më pak të prirur të hasin agonistë kolinergjikë në jetën e tyre të përditshme,’ shkruajnë autorët.
Megjithatë, dy medikamente për astmën të quajtura ipratropium dhe tiotropium janë gjithashtu agonistë kolinergjikë.
Kimikatet e testuara ndikonin në qelizat që janë të rëndësishme për fillimin e pubertetit. Kjo do të thotë që këto kimikate mund të ndikojnë në procesin e pubertetit duke ndikuar në këto qeliza specifike.
Kjo, shkruajnë ata, sugjeron se ekspozimi ndaj këtyre EDC-ve mund të jetë duke shkaktuar fillimin më të hershëm të pubertetit.
Dr. Shaw rekomandon që, për të siguruar më shumë kujdes dhe për të shmangur rreziqet e mundshme, prindërit duhet të përdorin vetëm produkte për kujdesin personal që janë të rregulluara dhe të kontrolluara nga agjencitë federale. Kjo do të thotë që produktet duhet të jenë të miratuara nga autoritetet përkatëse për të garantuar sigurinë dhe për të minimizuar rreziqet për shëndetin e fëmijëve./Shendeti/
