Kthimi i palestinezëve të zhvendosur në pjesën veriore të Rripit të Gazës filloi këtë mëngjes, pas një marrëveshjeje në negociatat indirekte me Izraelin, tha për AFP një zyrtar i ministrisë së brendshme të Hamasit në enklavë.
“Kalimi i personave të zhvendosur palestinezë filloi përgjatë rrugës Ar Rashid, përmes pjesës perëndimore të pikës së kontrollit Netsarim drejt qytetit të Gazës dhe drejt pjesës veriore” të enklavës, tha zyrtari.
Qeveria izraelite njoftoi se banorët e zhvendosur brenda vendit do të lejohen të fillojnë të kthehen në shtëpitë e tyre në pjesën veriore të enklavës sot, pas një marrëveshjeje me lëvizjen islamike palestineze Hamas që do të lejonte lirimin e pengjeve të tjera brenda javës.
Kjo marrëveshje do të lejojë që armëpushimi i brishtë midis forcave të armatosura izraelite dhe Hamasit të vazhdojë në Rripin e Gazës, i cili ka pësuar shkatërrim masiv pas 15 muajsh lufte, me pothuajse të gjithë popullsinë (2.4 milionë para luftës) të zhvendosur me forcë, në shumicën e rasteve në mënyrë të përsëritur.
“Dhjetëra mijëra” njerëz të zhvendosur, sipas mbrojtjes civile, u penguan dje nga forcat e armatosura izraelite të ktheheshin në komunitetet në veri përmes një kalimi në të ashtuquajturin Korridori Netzarim, i cili ndan në dysh enklavën e vogël bregdetare palestineze.
Izraeli e arsyetoi refuzimin e tij për t’i lënë ata të kalonin duke përmendur se civili 27-vjeçar Arbel Yehud nuk ishte liruar dhe se nuk kishte marrë një listë të statusit të pengjeve që do të liroheshin.
Por mbrëmë, shërbimet e z. Netanyahu njoftuan se më në fund kishte pasur përparim në negociatat indirekte: Hamasi do të lironte tre pengje të enjten, duke përfshirë Arbel Yehud dhe më pas tre të tjerë të shtunën, më 1 shkurt. “Si pjesë e këtyre marrëveshjeve”, Izraeli “do të lejojë që nga mëngjesi i sotëm (sot e hënë) kalimin e banorëve të Gazës në Rripin verior të Gazës”, shtoi zyra e kryeministrit Netanyahu.
Nga ana e tij, Hamasi më herët dje akuzoi Izraelin për “shkelje” të marrëveshjes duke penguar kthimin e personave të zhvendosur në pjesën veriore të enklavës.
Në të njëjtën kohë, Hamasi, si dhe Autoriteti Palestinez i Mahmud Abbas, kritikuan ashpër propozimin e Presidentit të SHBA-së, Donald Trump, që banorët e Rripit të Gazës të shkojnë në Egjipt dhe Jordani, me qëllim që, sipas tij, të mos tejmbushet enklava.
Presidenti amerikan të shtunën e kaluar e krahasoi zonën me një “vend rrënimi”. “Po flasim për një milion e gjysmë njerëz dhe thjesht do ta pastrojmë të gjithë këtë gjë. E dini, gjatë shekujve, ka pasur shumë e shumë luftëra atje. Dhe tani, nuk e di, diçka duhet bërë”, vazhdoi ai.
I pyetur nëse e kishte fjalën për një zhvendosje afatgjatë të qytetarëve të Rripit të Gazës, z. Trump u përgjigj “mund të jetë ose njëra ose tjetra”. Ai tha gjithashtu se ai e lavdëroi monarkun jordanez për pranimin e refugjatëve palestinezë dhe se ai i tha atij “Unë do të doja që ju të mirëprisni të tjerët”.
Për palestinezët, çdo përpjekje për t’i shpërngulur ata të kujton Nakba (“katastrofë” në arabisht), zhvendosjen masive që pasoi krijimin e shtetit të Izraelit në 1948.
“Ne po i themi Trumpit dhe gjithë botës: nuk do të largohemi nga Palestina e as nga Gaza pa marrë parasysh çfarë”, tha Rashad al-Nazi, i zhvendosur nga qyteti i Gaza, për AFP.
Palestinezët nuk mund ta pranojnë propozimin e z. Trump “pasi ata prishën të gjitha planet e zhvendosjes (…) gjatë dekadave,” tha dje Bassem Naim, një anëtar i zyrës politike të Hamasit.
Xhihadi Islamik Palestinez, një tjetër lëvizje e armatosur, nënvizoi se këto deklarata inkurajojnë “krimet e luftës dhe krimet kundër njerëzimit” në Rripin e Gazës.
Liga Arabe, nga ana e saj, kundërshtoi “përpjekjet për të çrrënjosur palestinezët nga toka e tyre”, e cila “nuk mund të përshkruhet si asgjë tjetër përveç “spastrimit etnik”.
Në shkëmbimin e dytë sipas marrëveshjes, i cili hyri në fuqi më 19 janar, katër ushtarë izraelite u liruan dje në këmbim të lirimit të rreth 200 palestinezëve të mbajtur në qendrat e paraburgimit izraelit.
Gjatë fazës aktuale, negociatat pritet të vazhdojnë për kushtet e së dytës, e cila do të lejojë lirimin e pengjeve të fundit dhe përfundimin përfundimtar të luftës, përpara fazës së tretë dhe më të gjatë.
Lufta u shkaktua nga një sulm i pashembullt i Hamasit në sektorët jugor të territorit izraelit më 7 tetor 2023 që vrau 1,210 njerëz në anën izraelite, shumica prej tyre civilë, sipas një raporti të AFP-së bazuar në të dhënat zyrtare.
Nga 251 personat e rrëmbyer, 87 pengje mbeten në Rripin e Gazës, por 34 prej tyre janë shpallur të vdekur nga ushtria izraelite.
Të afërmit e pengjeve që u rrëmbyen më 7 tetor 2023, por nuk janë në listën e atyre që do të lirohen me përparësi, nuk e fshehën zemërimin e tyre. “Ne duam që marrëveshja të vazhdojë të zbatohet dhe fëmijët të kthehen sa më shpejt të jetë e mundur dhe menjëherë”, tha Danny Miran, 79 vjeç, djali i të cilit Omri është në mesin e pengjeve.
Operacionet hakmarrëse ushtarake në shkallë të gjerë të Izraelit në Rripin e rrethuar të Gazës kanë vrarë të paktën 47,306 njerëz, shumica prej tyre civilë, sipas shifrave nga ministria e shëndetësisë e Hamasit, të cilat konsiderohen të besueshme nga OKB.
Megjithëse armiqësitë janë ndalur sipas marrëveshjes, numri i të vdekurve po rritet çdo ditë pasi forcat e mbrojtjes civile nxjerrin trupa nga rrënojat e ndërtesave.
