Rishikimi i ndihmës së huaj nga ana e presidentit amerikan, Donald Trump ka çuar në kaos në fushën e ndihmës dhe zhvillimit, duke lënë qindra kontraktorë në një krizë të rëndë financiare me disa që tashmë duhet të pushojnë stafin dhe të tjerët përballen me miliona dollarë në fatura të papaguara.
Disa orë pasi erdhi në detyrë më 20 janar, Trump urdhëroi një rishikim gjithëpërfshirës të pothuajse të gjithë ndihmës së huaj të SHBA-së dhe ngarkoi miliarderin Elon Musk, i cili ka akuzuar USAID-in si një organizatë “kriminale”, për të reformuar agjencinë.
Që atëherë, dhjetëra anëtarë stafi të USAID-it janë lënë në shtëpi, qindra kontraktorë të brendshëm janë pushuar nga puna, ndërsa të ashtuquajturit punonjës të Departamentit të Efikasitetit të Qeverisë së Musk kanë targetuar agjencinë që është krahu kryesor humanitar i Uashingtonit, duke ofruar ndihma në vlerë miliarda dollarë në mbarë botën, shkruan sot Agjencia e lajmeve Reuters.
Urdhrat e ndërprerjes së punës që u lëshuan nga Departamenti i Shtetit e kanë futur në panik industrinë e ndihmës, si brenda ashtu edhe jashtë vendit pasi kontraktorët zakonisht përballojnë kostot dhe më pas faturojnë qeverinë e SHBA.
Për Steve Schmida, bashkëthemelues i Resonance me bazë në Vermont, një kontraktor i USAID-it për shumë vite që punon në fusha të tilla si inovacioni, ruajtja e peshkimit, tregtia dhe investimet, çështja është bërë “ekzistenciale” pas urdhrave të ndalimit të punës.
“Ne kishim miliona dollarë në fatura për t’u paguar, të cilat ishin miratuar nga klientët tanë në qeverinë e SHBA-së… Ne e kuptuam shpejt se ky ishte një kërcënim serioz për biznesin tonë,” tha Schmida.
Ai filloi të pushonte nga puna dhe të largonte nga puna dhjetëra punonjës të tij pasi llogariti se rreth 90 për qind e të ardhurave të tij do të zhdukeshin. Pasi ai të ketë mbaruar, të gjithë, përveç rreth një duzinë prej gati 100 punonjësve të tij me bazë në SHBA, do të jenë ndikuar, tha ai.
“10 ditët e fundit kanë qenë 10 ditët më të këqija të jetës sime profesionale”, tha Schmida. Financimi për disa nga projektet e tij u dha gjatë administratës së parë Trump.
Një zyrtar në një partner zbatues të USAID-it, i cili foli në kushte anonimiteti për shkak të frikës nga ndëshkimi, tha se kompania duhej të largonte qindra staf me bazë në SHBA dhe se qeveria e SHBA-së i detyrohej mbi 50 milionë dollarë në fatura nga nëntori dhe dhjetori.
Si zyrtari ashtu edhe Schmida thanë se mund t’u duhej të shkonin në gjykatë për bilancet e papaguara.
BESIMI I SHKATËRRUAR
Shumë nga stafi dhe kontraktorët e USAID-it janë shprehur të tronditur se sa shpejt lëvizi administrata për të pushuar njerëzit dhe vetëm disa ditë para se të skadonin përfitimet dhe sigurimi shëndetësor.
Rose Zulliger, e cila punoi për Iniciativën e Presidentit për Malarien si këshilltare e lartë teknike për malarinë, ndërsa kontraktore për USAID-in, ishte një prej tyre. Ajo u ndërpre javën e kaluar dhe përfitimet e saj përfunduan disa ditë më vonë.
“Nuk është vetëm stresi personal që kam humbur punën… Është gjithashtu realiteti që shëndeti global siç e njohim ne dhe puna që bëjmë – duke shpëtuar jetë dhe gjithashtu duke mbrojtur amerikanët – është vënë në pauzë, dhe besimi dhe marrëdhëniet për të cilat kemi punuar aq shumë (për të cilat kemi punuar), që janë kaq integrale të ndikimit të SHBA-së në sferën globale, janë prishur të gjitha”, tha Zulliger
Në vitin fiskal 2023, Shtetet e Bashkuara shpërndanë 72 miliardë dollarë ndihmë në mbarë botën për çdo gjë, nga shëndeti i grave në zonat e konfliktit te akcesi në ujë të pastër, trajtimet për HIV/AIDS, siguria e energjisë dhe puna kundër korrupsionit. Ai siguroi 42% të të gjithë ndihmave humanitare të gjurmuara nga Kombet e Bashkuara në 2024.
Financimi, më pak se 1% e buxhetit të tij total, është thelbësor në përpjekjet e Uashingtonit për të ndërtuar aleanca në mbarë botën, për të përforcuar diplomacinë e tij dhe për të kundërshtuar ndikimin e kundërshtarëve si Kina dhe Rusia në botën në zhvillim.
Esther Zeledon tha se ajo dhe burri i saj humbën 95% të të ardhurave të tyre si rezultat i urdhrave ekzekutivë të Trump që synonin ndihmën e huaj dhe masat e diversitetit.
Zeledon punonte me kohë të pjesshme si kontraktore e mbështetjes institucionale për USAID-in dhe gjithashtu kishte kontrata të tjera, ndërsa bashkëshorti i saj, Paul Rivera, ishte kontraktues i mbështetjes institucionale me kohë të plotë për agjencinë.
“Është e tmerrshme, sepse ne kishim planifikuar të gjithë vitin tonë me financat tona… ka shumë pasiguri,” tha Zeledon.
Të hënën, dhjetëra staf të USAID-it, kontraktorë dhe ligjvënës demokratë protestuan jashtë zyrave të agjencisë në Uashington pasi punonjësve iu tha se ndërtesa e selisë do të ishte e mbyllur për atë ditë
Në mesin e tyre ishte Amanda Satterwhite, puna e së cilës është pezulluar pa pagesë pasi mori një urdhër javën e kaluar për të pushuar punën e saj si kontraktore e pavarur, ku ajo identifikoi grupe lokale jashtë vendit, të cilave USAID-i mund të drejtonte ndihmën në vend të organizatave me bazë në SHBA.
Satterwhite tha se ajo nuk është e sigurt se si ajo dhe burri i saj do të bëjnë pagesat e tyre të hipotekës dhe ajo tashmë ka filluar të kërkojë një punë të re, sepse “askush nuk është i sigurt se në çfarë gjendje do të kthehet industria e ndihmës.”
