Nga Redaksia
Kalimi i bizneseve të Kosovës në tregun e hapur të energjisë, një hap i rëndësishëm drejt liberalizimit dhe zhvillimit të tregut energjetik, është bërë me një ngutësi që mund të ketë pasoja serioze për ekonominë vendore. Kryetari i Odës Ekonomike të Kosovës, Lulzim Rafuna, në një paraqitje në emisionin “Rubikon” në Klan Kosova, shpalosi shqetësimet që kanë mbërthyer sektorin privat si pasojë e këtij vendimi të shpejtë dhe të pamenduar mirë.
Sipas Rafunës, periudha tremujore që iu dha bizneseve për t’u përgatitur për këtë ndryshim të madh, ishte jo vetëm e pamjaftueshme, por edhe e papërballueshme për shumicën prej tyre. Bizneset, të cilat funksionojnë me kontrata afatgjata – shpesh njëvjeçare – nuk kanë mundur të parashikojnë një ndryshim kaq të rëndësishëm në koston operative, siç është çmimi i energjisë elektrike.
“Këto kontrata janë nënshkruar me çmime që nuk e parashikonin një rritje të tillë të kostos së energjisë,” u shpreh Rafuna. “Ndërhyrja në çmimin e produktit gjatë një kontrate është praktikisht e pamundur, duke i ekspozuar bizneset ndaj humbjeve të drejtpërdrejta.”
Ky zhvillim tregon një tjetër shembull të qasjes së politikave publike që nuk e marrin parasysh realitetin e terrenit. Pavarësisht që qëllimi i liberalizimit të tregut energjetik mund të jetë në thelb pozitiv – duke nxitur konkurrencën dhe përmirësuar efikasitetin – mënyra e zbatimit është vendimtare. Pa një periudhë tranzicioni të mirëmenaxhuar dhe pa përkrahje të duhur për sektorin privat, pasoja mund të jenë të dëmshme.
Bizneset janë shtylla kurrizore e ekonomisë së Kosovës. Në vend që të goditen me masa të papritura, ato duhet të jenë partnere në transformimet strukturore. Ky rast duhet të shërbejë si mësim: çdo reformë duhet të shoqërohet me transparencë, konsultim dhe kohë të mjaftueshme për përshtatje.
Në të kundërtën, rrezikojmë jo vetëm destabilizim të sektorëve të caktuar, por edhe një krizë të besimit mes sektorit privat dhe institucioneve shtetërore – një krizë që do ta paguajmë të gjithë.
