Tensionet mes Iranit dhe Izraelit kanë hyrë në një fazë kritike, pas një serie shkëmbimesh të ashpra ushtarake të shtunën herët në mëngjes, që kanë rezultuar në dhjetëra viktima dhe dëme të mëdha materiale në të dyja vendet.
Izraeli nisi ofensivën më të madhe ajrore ndaj Iranit, me synimin për të penguar përparimin e tij të dyshuar drejt zhvillimit të një arme bërthamore. Përgjigjja nga Teherani nuk vonoi – një valë e koordinuar raketash iraniane u lëshua drejt qyteteve izraelite, duke sjellë kaos, alarm dhe pasoja fatale.
Sirenat e sulmit ajror u dëgjuan në të gjithë vendin, përfshirë Tel Avivin dhe Jerusalemin, duke i detyruar qytetarët të fshiheshin në strehimore. Një burrë dhe një grua u vranë, ndërsa dhjetëra të tjerë u plagosën, pas goditjes së një rakete pranë banesave në qytetin Rishon Lezion, afër Tel Avivit.
Ministri i Mbrojtjes së Izraelit, Israel Katz, e quajti veprimin e Iranit si një “kalim të vijës së kuqe” dhe paralajmëroi se Teherani do të “paguajë një çmim të lartë” për sulmin ndaj civilëve.
Ndërkohë, një raketë e lëshuar nga Jemeni, e dyshuar si pjesë e veprimeve të milicisë Huthi të mbështetur nga Irani, vrau pesë palestinezë në Bregun Perëndimor – tre prej tyre fëmijë – sipas raportimeve nga Gjysmëhëna e Kuqe Palestineze.
Në Iran, situata ishte po aq dramatike. Sulmet ajrore izraelite goditën objektiva në kryeqytetin Teheran dhe rrethina. Dy predha ranë në Aeroportin Mehrabad, ndërsa sipas agjencisë iraniane Fars, bilanci i viktimave arriti në 78 të vrarë – përfshirë zyrtarë të lartë ushtarakë – dhe mbi 320 të plagosur, kryesisht civilë.
Në një reagim të ashpër diplomatik, Irani anuloi bisedimet e planifikuara me Shtetet e Bashkuara në Oman, duke i quajtur ato “të pakuptimta” pas asaj që zyrtarët iranianë e konsideruan si bashkëfajësi të Uashingtonit në sulmet izraelite.
“Nuk mund të pretendosh se dëshiron dialog ndërkohë që lejon një sulm të drejtpërdrejtë ndaj territorit iranian nga një aleat i ngushtë”, deklaroi zëdhënësi i Ministrisë së Jashtme iraniane.
Sipas burimeve amerikane, ushtria e SHBA-së ka ndihmuar në interceptimin e raketave iraniane që synonin Izraelin të premten. Izraeli njoftoi se Irani kishte lëshuar më pak se 100 raketa, shumica e të cilave u neutralizuan përpara se të arrinin objektivat.
Rreziku i përshkallëzimit rajonal
Kjo përballje shënon një nga momentet më të rënda në marrëdhëniet Iran-Izrael dhe rrit ndjeshëm frikën për përshkallëzim rajonal. Sulmet e drejtpërdrejta nga dy shtetet kundërshtare, që tradicionalisht kanë shmangur konfrontime të hapura, sinjalizojnë një ndryshim të madh në strategji dhe rritin gjasat për përfshirje të aktorëve të tjerë rajonalë dhe ndërkombëtarë.
Tensionet mbeten të larta, ndërsa bota ndjek me shqetësim zhvillimet në Lindjen e Mesme.
