Skandali financiar me përmasa rajonale që përfshin ambasadorin e Kosovës në Slloveni, Martin Berishaj, mbetet pezull dhe i paqartë, përderisa hetimet e Zyrës së Prokurorit të Posaçëm të Republikës së Sllovenisë janë praktikisht të paralizuara. Arsyeja? Të gjitha provat ndodhen në Serbi, dhe bashkëpunimi me autoritetet serbe është i vakët, në mos inekzistent.
Në një përgjigje për Albanian Post, Prokuroria sllovene ka deklaruar se hetimet për transfertat e dyshimta financiare nga kompania energjetike Gen-i Beograd drejt kompanive të Martin Berishajt po zhvillohen në Serbi, pasi atje janë përqendruar të gjitha elementet kyçe të rastit – nga provat, deri te i dyshuari kryesor, një shtetas serb.
“Duke pasur parasysh që Republika e Serbisë nuk e ekstradon shtetasin e saj, dhe se dyshohet që vepra penale është kryer në territorin e Republikës së Serbisë, çështja i është kaluar autoriteteve serbe për ndjekje penale,” thuhet në deklaratë.
Ky zhvillim është kritik, pasi rrezikon që një rast me pasoja të mundshme serioze ligjore dhe politike të mbyllet pa përfundim të qartë, për shkak të mungesës së bashkëpunimit ndërinstitucional mes shteteve. Serbia, në këtë rast, ka rol të dyfishtë: si vendi ku janë kryer veprimet financiare të dyshuara dhe si vendi ku ndodhen të gjitha provat – por edhe si shteti që refuzon të ekstradojë qytetarët e saj.
Hetimet lidhen me pagesa që kapin vlerën mbi 2 milionë euro, të derdhura në disa këste nga Gen-i Beograd në dy kompani të Berishajt – të regjistruara në Kosovë dhe Mal të Zi, të dyja me emrin MB Consulting. Nga kjo shumë, 1.8 milionë euro janë tërhequr në cash – një fakt që ka ngjallur dyshime serioze për shpëlarje parash dhe shmangie nga tatimi.
Edhe pse në fokus të hetimeve është një kontratë e nënshkruar nga këshilltari financiar i Gen-i Beograd, Borislav Antović, as ai dhe as drejtuesit e Gen-it nuk kanë dhënë ndonjë sqarim publik. Ata kanë refuzuar të flasin, duke iu shmangur përgjegjësisë mediatike dhe publike.
Berishaj nga ana e tij ka insistuar se roli i tij ishte thjesht këshillim politik, dhe jo i lidhur drejtpërdrejt me transaksione tregtare.
“Unë e këshilloja kompaninë për strategjitë në kontekste të caktuara politike. Nuk kam pasur rol në shitjen e energjisë,” ka deklaruar ai para një komisioni hetimor në Kosovë në nëntor 2022.
Por opinionit publik nuk i mjaftojnë më këto deklarata. Pyetjet thelbësore rreth arsyes së pagesave, natyrës së kontratave, dhe tërheqjes së parave në cash mbeten pa përgjigje konkrete.
Hetime në Kosovë – por ende pa rezultat
Ndërkohë, Prokuroria Speciale e Republikës së Kosovës (PSRK) ka konfirmuar se është duke hetuar Martin Berishajn për vepra penale si “shpëlarje parash”, “shmangie nga tatimi” dhe “mos raportim i pasurisë”. Ai është intervistuar për herë të dytë më 26 qershor 2025.
Përveç aspektit financiar, hetimet në Kosovë kanë përfshirë edhe dyshime për keqpërdorim të procesit të votave nga diaspora, duke zgjeruar edhe më tej përmasat e rastit.
Një çështje që po groposet në Serbi
E gjithë kjo situatë hedh dritë të zymtë mbi funksionimin ndërkombëtar të drejtësisë, kur një çështje penale varet nga vullneti i një shteti që refuzon të bashkëpunojë. Serbia, përmes mosveprimit, po shërben si strehë për prova që mund të zbardhnin një nga aferat më të përfolura të viteve të fundit në rajon.
