Që nga viti 2017, roboti Atlas i Boston Dynamics ka tërhequr vëmendjen e publikut me aftësitë e tij mbresëlënëse, si për shembull, realizimi i kërcimeve prapa. Sot, një tjetër lojtar i rëndësishëm në fushën e robotikës – roboti humanoid nga kompania Figure – ka shënuar një hap të madh përpara duke demonstruar aftësinë për të ngarkuar një lavatriçe.
Ndërkohë, në treg po shfaqen robotë bipedikë me kosto të ulët, me një çmim rreth 6.000 dollarë, duke e bërë teknologjinë robotike më të arritshme për publikun e gjerë.
Gjithashtu, kompani të njohura të automobilave si BMW dhe Mercedes-Benz kanë filluar të integrojnë robotët Figure dhe Apollo në linjat e tyre të prodhimit, çka tregon se robotët humanoidë po bëhen më në fund një realitet funksional. Megjithatë, ekspertët paralajmërojnë se një pengesë thelbësore vazhdon të kufizojë përparimin: struktura fizike e robotëve – një aspekt që as inteligjenca artificiale më e avancuar nuk mund ta kompensojë plotësisht.
Kufizimet e Robotëve Humanoidë
Në një thirrje të fundit për bashkëpunim nga kompania Sony, divizioni i saj për robotikën vuri në pah një problem kyç: shumica e robotëve humanoidë dhe atyre që imitojnë kafshët kanë një numër të kufizuar artikulacionesh (nyjesh). Kjo kufizim sjell një mospërputhje mes lëvizjeve të tyre dhe atyre të qenieve të gjalla që përpiqen të imitojnë, duke ulur ndjeshëm vlefshmërinë praktike të këtyre makinerive. Për këtë arsye, Sony po eksploron mekanizma më fleksibël strukturorë – arkitektura fizike më të zgjuara dhe të adaptueshme – për të arritur lëvizje më dinamike dhe natyrale, të cilat platformat aktuale robotike nuk janë ende në gjendje t’i përmbushin. Inovacionet në këtë drejtim mund të revolucionarizojnë mënyrën se si robotët ndërveprojnë me ambientin përreth dhe të rrisin ndjeshëm funksionalitetin e tyre në situata reale.
Kritika ndaj Dizajnit të Robotëve Humanoidë
Kjo përpjekje e Sony-së lidhet me një debat më të gjerë, të cilin e mbështet edhe Hamed Rajabi, drejtor i grupit kërkimor Mechanical Intelligence (MI) në London South Bank University. Në një artikull për The Conversation, Rajabi kritikon filozofinë e dizajnit “truri i pari” që dominon industrinë e robotikës – ku softuerë të centralizuar kontrollojnë struktura të ngurta dhe të motorizuara. Kjo qasje e detyron robotin të bëjë miliona korrigjime të vogla energjetike vetëm për të ruajtur qëndrueshmërinë.
Sipas Rajabit, edhe modelet më të përparuara funksionojnë për vetëm disa orë para se të mbarojnë baterinë. Për të ilustruar koston energjetike, ai përmend robotin Optimus të Teslës, i cili harxhon rreth 500 watt për të ecur, ndërkohë që një njeri duke ecur me një hap të shpejtë shpenzon vetëm rreth 310 watt – 45% më pak – edhe pse ecja e njeriut është më komplekse. Ky dallim, sipas tij, tregon se problemi nuk është thjesht në softuer, por në vetë dizajnin fizik të robotit.
Aftësitë e Robotëve në Gara Konkuruese
Garat e fundit si World Humanoid Robot Games kanë theksuar edhe më shumë këto kufizime. Gjatë garave si gjysmë-maratona apo ndeshjet e boksit, shumë robotë u përplasën, u mbinxehën ose pësuan defekte – me vetëm disa që arritën të përfundojnë garën, të cilat u konsideruan përgjithësisht dështime. Këto ngjarje kanë treguar se robotët aktualë janë ende larg qëndrueshmërisë dhe rezistencës së trupit të njeriut jashtë kushteve të kontrolluara laboratorike.
Këto sfida theksojnë nevojën për një evolucion të vërtetë në dizajnin dhe teknologjinë e robotëve, në mënyrë që ata të performojnë më me efikasitet dhe besueshmëri në botën reale. Vetëm nëse këto probleme adresohen seriozisht, robotët do të jenë në gjendje të integrohen me sukses në jetën e përditshme.
Përfundim
E ardhmja e robotikës premton shumë, por për të realizuar këtë potencial, industria duhet të kalojë përtej thjesht softuerëve inteligjentë. Duhet një ripërfytyrim rrënjësor i dizajnit fizik – një robotikë që jo vetëm mendon mirë, por edhe lëviz me efikasitet, fleksibilitet dhe qëndrueshmëri të krahasueshme me trupin e njeriut.
