Me aromën e saj karakteristike dhe shijen e ëmbël, gështenja është një nga frutat më të dashur të stinës së vjeshtës. Përveçse përbën një kënaqësi të vërtetë për shijen, ajo është edhe një burim i pasur vlerash ushqyese që e bëjnë të domosdoshme në dietën e shëndetshme.
Gështenja dallon nga frutat e tjera të thata sepse ka pak yndyrë dhe shumë karbohidrate komplekse, duke i ngjarë më shumë drithërave sesa arrave apo bajameve.
Ajo përmban:
Vitaminë C në sasi të konsiderueshme (rreth 40 mg për 100 g),
Vitaminat e grupit B (B1, B2, B6),
Kalium, hekur, magnez dhe fosfor,
Fibër ushqimore që ndihmon tretjen dhe ruan shëndetin e zorrëve.
Falë përmbajtjes së lartë të niseshtesë dhe fibrës, gështenja ofron energji të qëndrueshme, duke qenë ushqim ideal për fëmijë, sportistë dhe persona që kanë nevojë për rikuperim fizik.
Përfitimet shëndetësore
Ekspertët e ushqyerjes theksojnë disa nga vetitë kryesore të gështenjës:
Forcon sistemin imunitar për shkak të përmbajtjes së vitaminës C dhe mineraleve.
Ndihmon në qarkullimin e gjakut dhe në ruajtjen e shëndetit të zemrës falë kaliumit dhe mungesës së kolesterolit.
Përmirëson tretjen dhe ndihmon në parandalimin e kapsllëkut.
Stabilizon nivelin e sheqerit në gjak, falë fibrave dhe karbohidrateve komplekse që treten ngadalë.
Ka efekt qetësues dhe ndihmon në uljen e lodhjes fizike dhe mendore.
Gështenjat mund të hahen të pjekura, të ziera apo të përdoren në receta të ndryshme, si pure, ëmbëlsira apo supa. Të pjekurat janë mënyra më e zakonshme e konsumimit, ndërsa pureja e gështenjës shërben si bazë për shumë receta tradicionale evropiane. Në treg, gështenjat e freskëta ruhen më mirë në vende të thata dhe të ajrosura, ndërsa mund të ngrijnë për përdorim gjatë dimrit.
Simbol i vjeshtës dhe traditës
Në shumë zona malore të Kosovës dhe Shqipërisë, gështenja ka qenë për shekuj një ushqim bazë i familjeve fshatare, sidomos në dimër.
Sot ajo mbetet pjesë e pandashme e tregjeve të vjeshtës dhe e kujtimeve të fëmijërisë me aromën e gështenjave të pjekura.
