Në një lëvizje befasuese dhe të paprecedentë, administrata e ish-Presidentit Donald Trump njoftoi të premten një seri përjashtimesh të gjera nga sanksionet amerikane kundër Sirisë, duke sinjalizuar një ndryshim rrënjësor në politikën e Uashingtonit pas më shumë se një dekade konflikti të përgjakshëm në këtë vend të Lindjes së Mesme.
Ky vendim shënon hapin e parë drejt zbutjes së një regjimi të gjerë sanksionesh që për dekada ka izoluar Damaskun dhe ka ndalur çdo përpjekje të mirëfilltë për rindërtim, duke ndikuar drejtpërdrejt në jetën e miliona qytetarëve sirianë.
Sanksione të pezulluara për 6 muaj
Departamenti Amerikan i Thesarit bëri të ditur se sanksionet ndaj bizneseve dhe individëve që bashkëpunojnë me institucionet financiare siriane, përfshirë Bankën Qendrore të Sirisë, janë pezulluar për një periudhë fillestare gjashtëmujore. Gjithashtu, është dhënë dritë jeshile për transaksione të caktuara tregtare dhe investime në infrastrukturë, energji dhe sektorin e shëndetësisë.
“Ky është një hap i kujdesshëm, por i domosdoshëm për të ndihmuar popullin sirian dhe për të mbështetur përpjekjet e qeverisë së re drejt stabilitetit dhe rindërtimit,” thuhet në deklaratën e Departamentit të Shtetit.
Një Siri e re pas rënies së Assad
Ndryshimi i politikës amerikane vjen pas përmbysjes së Bashar al-Assad në fund të vitit të kaluar, ngjarje që ndryshoi rrënjësisht ekuilibrin politik në Siri. Vendi tani drejtohet nga një qeveri e përkohshme e udhëhequr nga Ahmad al-Sharaa, një figurë e njohur opozitare dhe ish-komandant i forcave të armatosura që kanë luftuar për përmbysjen e regjimit të vjetër.
Administrata Trump ka deklaruar se do t’i japë një shans kësaj qeverie të re që të provojë aftësinë për të rikthyer funksionalitetin e shtetit, për të siguruar të drejtat e njeriut dhe për të ndalur ndërhyrjen e aktorëve të jashtëm, si Irani dhe grupet e milicive të lidhura me të.
Reagime dhe sfida në horizont
Avokati siriano-amerikan dhe aktivist për të drejtat e njeriut, Mouaz Moustafa, përshëndeti këtë hap si një rreze shprese pas një dekade katastrofike: “Ky është një moment kritik. Nëse nuk ofrohet ndihmë tani, Siria rrezikon të mbetet një shtet i dështuar dhe të zhytemi përsëri në dhunë.”
Por shumë ekspertë paralajmërojnë se entuziazmi duhet të matet me kujdes. Akti i Cezarit, legjislacioni që vendosi sanksionet më të rënda ndaj Sirisë në vitin 2019, nuk është shfuqizuar dhe përjashtimet e dhëna janë të përkohshme. Kjo mund të frikësojë investitorët dhe kompanitë që shpresojnë të hyjnë në tregun sirian në fazën e parë të rindërtimit.
“Ka rrezik që çdo përparim të kthehet mbrapsht nëse administrata pasuese vendos të rikthejë sanksionet,” tha një analist nga Qendra për Studime Strategjike Ndërkombëtare në Uashington.
Një fillim i ri, por jo pa rrezik
Siria mbetet një vend i plagosur nga konflikti, me infrastrukturë të shkatërruar, ekonomi të rrënuar dhe mbi gjysmë milioni viktima të regjistruara gjatë 13 viteve të luftës civile. Qeveria e re përballet me sfida kolosale, nga rindërtimi fizik dhe institucional deri te bashkimi i një shoqërie të ndarë nga lufta, feja dhe përkatësitë etnike.
Megjithatë, për shumë sirianë dhe për komunitetin ndërkombëtar, vendimi i SHBA për të lehtësuar barrën e sanksioneve shihet si një shans i rrallë për një fillim të ri – një dritare mundësie për t’i dhënë fund izolimit dhe për të rikthyer shpresën në një nga vendet më të traumatizuara të shekullit XXI.
