OKB thotë se më shumë se gjysmë milioni afganë janë dëbuar nga Irani në 16 ditë që nga përfundimi i konfliktit me Izraelin, në atë që mund të jetë një nga lëvizjet më të mëdha të detyruara të popullsisë në këtë dekadë.
Për muaj të tërë, Teherani ka deklaruar qëllimin e tij për të larguar miliona afganë pa dokumente që kryejnë punë me paga më të ulëta në të gjithë Iranin, shpesh në kushte të vështira.
Organizata Ndërkombëtare për Migracionin (IOM) ka thënë se 508,426 afganë janë larguar nga Irani nëpërmjet kufirit iraniano-afgan midis 24 qershorit dhe 9 korrikut.
Një shifër marramendëse prej 33,956 personash kaluan të mërkurën dhe 30,635 të martën, pas një kulmi prej 51,000 të premten, përpara afatit të së dielës nga Irani për afganët pa dokumente që të largohen.
Dëbimet – pjesë e një programi që Irani njoftoi në mars – janë rritur rrënjësisht në ritëm që nga konflikti 12-ditor me Izraelin, i nxitur nga pretendime të pabazuara se afganët kishin spiunuar për Izraelin para dhe gjatë sulmeve.
Kanë dalë prova të pakta që mbështesin pretendimet se emigrantët afganë kanë ndihmuar Izraelin, duke i bërë kritikët të sugjerojnë se Irani thjesht po përmbush një ambicie të kahershme për të zvogëluar popullsinë e tij të paligjshme afgane dhe duke përqendruar mospajtimin e brendshëm në një pakicë të cenueshme.
Kushtet për të kthyerit janë të tmerrshme, me temperatura deri në 40 gradë Celsius, me qendrat e pritjes në kufirin me Afganistanin që po përballen me vështirësi.
Mihyung Park, shefja e misionit për organizatën ndërkombëtare të OKB-së për migracionin, i tha CNN-it të martën: “Ka mijëra njerëz nën diell – dhe ju e dini sa i nxehtë mund të jetë Herati. Është mjaft e tmerrshme. Java e kaluar ishte mjaft masive.”
“Javën e kaluar ishin rreth 400 fëmijë të pashoqëruar dhe të ndarë – kjo është shumë,” shtoi ajo.
Bashir, në të njëzetat, tha në një intervistë në Islam Qala, një qytet kufitar në Afganistanin perëndimor, se u ndalua nga policia në Teheran dhe u dërgua me nxitim në një qendër paraburgimi.
Parisa, 11 vjeç, po qëndronte me prindërit e saj, ndërsa përshkroi se iu tha se nuk mund të ndiqte shkollën përsëri këtë vit, duke paralajmëruar deportimin e familjes së saj. Shkollimi për vajzat në Afganistan është i kufizuar nën regjimin e talebanëve.
Rritja e menjëhershme e deportimeve dhe pretendimeve për spiunazh të afganëve ka tërhequr dënim ndërkombëtar. Raportuesi special i OKB-së në Afganistan, Richard Bennett, postoi në X fundjavën e kaluar: “Qindra afganë dhe anëtarë të pakicave etnike dhe fetare u arrestuan në #Iran, të akuzuar për ‘spiunazh’.
Gjithashtu, ka raportime për nxitje të diskriminimit dhe dhunës në media, duke i etiketuar afganët dhe komunitetet minoritare si tradhtarë dhe duke përdorur gjuhë çnjerëzore.”
Mediat shtetërore kanë transmetuar gjithashtu pamje të një “spiuni” të dyshuar afgan për Izraelin, i cili rrëfen se punonte për një afgan tjetër që ndodhej në Gjermani.
Media shtetërore ka publikuar gjithashtu pamje të policisë së Teheranit duke arrestuar migrantë, të cilët korrespondentja i identifikoi si kryesisht afganë, me oficerët në ndjekje të të dyshuarve nëpër fusha të hapura.
Korrespondenti i televizionit shtetëror, në pamjet filmike, pyet një punëdhënës në Teheran të emigrantit të dyshuar të paligjshëm: “Pse e punësuat afganin?
Është kundër ligjit.” Punëdhënësi i dyshuar përgjigjet: “E di! Por duhet t’i paguaj që të mund të kthehen. Ata duan të shkojnë dhe po presin të paguhen.”
