Sot, më 25 korrik, deputetët e Kuvendit të Kosovës mblidhen në një tentativë të fundit për konstituimin e Kuvendit, në kuadër të vazhdimit të 52-të të seancës konstituive. Ky është shansi i fundit për veprim, pasi të premten përfundon afati 30-ditor i përcaktuar nga Gjykata Kushtetuese, pas të cilit çdo vendim i deputetëve do të konsiderohet i pavlefshëm.
Në një vendim të publikuar vonë mbrëmjen e 24 korrikut, Gjykata Kushtetuese vendosi ex officio masë të përkohshme që hyn në fuqi nga 27 korriku deri më 8 gusht, duke ndaluar çdo veprim për konstituimin e Kuvendit jashtë këtij afati.
Sipas Gjykatës, vendime pas 26 korrikut mund të shkaktojnë dëme të pariparueshme për rendin kushtetues dhe funksionimin institucional të Republikës së Kosovës. Vendimi është marrë duke pasur parasysh dy kërkesa të hapura: një nga Partia Demokratike e Kosovës (PDK) dhe një nga Lidhja Demokratike e Kosovës (LDK).
Lëvizja Vetëvendosje (LVV), si partia fituese e zgjedhjeve, ka të drejtën të propozojë kryetarin e Kuvendit, por kandidatura e Albulena Haxhiut është kundërshtuar nga disa parti opozitare. PDK dhe AAK e shohin atë si figurë përçarëse, ndërsa LDK ka refuzuar të votojë për ndonjë kandidat të LVV-së.
Përveç kësaj, është krijuar përplasje edhe për mënyrën e votimit – të hapur apo të fshehtë – ku opozita e konsideron votimin e fshehtë jokushtetues, ndërsa LVV pretendon të kundërtën.
Në prag të afatit kushtetues, janë intensifikuar përpjekjet për kompromis. Kryetari i Nismës Socialdemokrate, Fatmir Limaj, u takua javën e kaluar me kryeministrin në detyrë dhe liderin e LVV-së, Albin Kurti, por nuk është njoftuar për ndonjë marrëveshje konkrete.
Ndërkohë, Ambasada Gjermane konfirmoi se ambasadori Jorn Rohde dhe përfaqësues të tjerë diplomatikë do të marrin pjesë në seancën e sotme, duke theksuar rëndësinë e këtij momenti për stabilitetin institucional.
Presidentja Vjosa Osmani më 22 korrik kërkoi nga Gjykata Kushtetuese sqarime për pasojat juridike nëse Kuvendi nuk konstituohet deri më 26 korrik, si dhe kërkoi vendosjen e një mase të përkohshme për shtyrjen e afatit. Ajo theksoi se ky veprim synon të parandalojë një bllokadë të pafundme institucionale.
PDK dhe AAK e konsideruan kërkesën e Osmanit si favorizim për LVV-në, ndërsa Limaj e cilësoi si një hap që mund të ndihmojë në gjetjen e zgjidhjes.
Ish-kryetari i Gjykatës Kushtetuese, Enver Hasani, në një intervistë për Radion Evropa e Lirë, tha se kërkesa e presidentes është e pabazuar dhe e papranueshme për Kushtetuesen.
Çfarë ndodh tani? Deputetët duhet të zgjedhin:
Kryetarin e Kuvendit
Pesë nënkryetarë, për të përmbyllur procesin e konstituimit
Nëse Kuvendi nuk konstituohet brenda afatit të përcaktuar, vendi mund të hyjë në një krizë të thellë institucionale, me pasoja të paqarta për formimin e Qeverisë dhe funksionimin e institucioneve kushtetuese.
Organizatat e shoqërisë civile kanë bërë thirrje të përsëritura që deputetët të lënë mënjanë interesat partiake dhe të zbatojnë vullnetin e qytetarëve për krijimin e institucioneve të reja.
Sot pritet një nga momentet kyçe për të ardhmen politike të Kosovës. Me afatin kushtetues që po skadon, të gjitha sytë janë drejt Kuvendit dhe aktorëve politikë që duhet të vendosin për të ardhmen institucionale të vendit.
