Në qendër të kryeqytetit gjerman, aty ku dikur ngrihej një mur prej betoni dhe tela me gjemba, sot shëtisin turistë, të rinj dhe familje. Në vendin ku dhjetëra njerëz rrezikuan jetën për të kaluar nga Lindja në Perëndim, fëmijët luajnë pranë fragmenteve të mbetura të Murit të Berlinit, të mbuluara tashmë me grafite shumëngjyrëshe. Historia e një kombi të ndarë është shndërruar në kujtesë kolektive, ndërsa gjermanët festojnë Ditën e Bashkimit.
Dy Gjermani, një popull i ndarë
Pas vitit 1945, Gjermania e mposhtur nga lufta u nda në dy botë të ndryshme: njëra e lirë dhe demokratike në Perëndim, tjetra nën kontrollin sovjetik në Lindje. Për 40 vjet, familje të tëra jetuan të ndara. Kufiri nuk ishte thjesht një vijë në hartë, por një realitet i ashpër: kulla vrojtimi, ushtarë me armë, dritare të vulosura që të mos shikohej Perëndimi nga apartamentet në Berlinin Lindor.
Rënia e Murit – një natë që ndryshoi historinë
Ishte 9 nëntori i vitit 1989 kur mijëra qytetarë të RDGJ-së dolën në rrugë dhe kërkuan të kalonin kufirin. Ushtarët, të hutuar nga presioni i masave, hapën postblloqet. Brenda pak orësh, berlinezët lindorë dhe perëndimorë u përqafuan mbi Murin që i kishte ndarë për dekada. Shampanja u hap mbi betonin e ftohtë, ndërsa njerëzit kërcenin dhe thyenin gur pas guri. Ishte fillimi i fundit për një ndarje artificiale.
Pse 3 tetori dhe jo 9 nëntori
Një vit më vonë, më 3 tetor 1990, bashkimi u bë zyrtar: Republika Demokratike Gjermane iu bashkua Republikës Federale, duke krijuar një shtet të vetëm. Edhe pse rënia e Murit ndodhi më 9 nëntor, kjo datë lidhet me kujtime të errëta, si pogromi nazist ndaj hebrenjve në vitin 1938. Për këtë arsye, 3 tetori u zgjodh si dita e unitetit, një datë e pastër për të simbolizuar lirinë dhe shpresën.
Një festë e qetë, me kujtime të forta
Gjermanët e kremtojnë Ditën e Bashkimit pa shumë bujë. Në qytete ka aktivitete kulturore, koncerte e ekspozita, por jo fishekzjarre të mëdha. Për shumëkënd, kjo është një ditë reflektimi, një ditë për të kujtuar ata që humbën jetën duke u përpjekur të kalonin Murin, dhe për të vlerësuar lirinë që sot duket e natyrshme.
Një unifikim që ende vazhdon
Edhe pse muri fizik u rrëzua 35 vjet më parë, sondazhet tregojnë se gjermanët shpesh ndihen ende të ndarë mes Lindjes dhe Perëndimit. Pabarazitë ekonomike, pagat dhe pensionet mbeten plagë të hapura. Por rrëfimi i 3 tetorit është një dëshmi se pengesat më të mëdha – edhe ato prej betoni e armësh – mund të rrëzohen nga vullneti i një populli për liri.
