Izraeli besohet se ka vrarë një nga udhëheqësit kryesorë politikë të Hamasit në Liban dhe ka vendosur të japë miliona në kokat e të tjerëve. Megjithëse ka qenë prej kohësh politika e shërbimeve të inteligjencës izraelite që të mos konfirmojnë atentat jashtë vendit, mijëra njerëz u mblodhën për funeralin e Saleh al Arourit në Bejrut më 4 janar. Hamasi u themelua në vitin 1987 dhe lindi nga kryengritja e parë ose ‘intifada’ kundër pushtimit izraelit të Gazës dhe Bregut Perëndimor. Grupi e ndan udhëheqjen e tij midis atyre në Gaza dhe atyre në mërgim jashtë vendit – kryesisht në Katar, por edhe në Liban dhe Turqi
Në përgjithësi ata brenda Gazës janë të përfshirë më drejtpërdrejt në luftën ushtarake kundër Izraelit – ndërsa byroja politike e Hamasit është e vendosur në Doha. “Për të mbijetuar si një entitet, në mes të kërcënimit të vrasjes, Hamasi vendosi të kishte një udhëheqje të brendshme dhe të jashtme,” thotë Dr Abdul Bashid Shaikh, pedagog i studimeve arabe dhe islame në Universitetin e Leeds.
“Në këtë mënyrë, nëse të gjithë udhëheqësit kryesorë do të zhdukeshin në Gaza, të paktën organizata mund të ripërtërihej organikisht.” Udhëheqësit në Gaza janë kryesisht të kufizuar në rrjetin e saj të gjerë të tuneleve nëntokësore, duke lëvizur vazhdimisht me një grup shumë të vogël të stafit të sigurisë për të shmangur zbulimin dhe vrasjen, shton ai
Nga perspektiva izraelite, vrasja e liderëve të Hamasit brenda Gazës nuk “shkakton një krizë diplomatike” me vende të tilla si Katari që presin liderët e tij jashtë vendit, shton Dr Ahron Bregman, pedagog i lartë në konfliktin arabo-izraelit në King’s College në Londër. Edhe pse nuk është një listë shteruese, këtu shohim liderët kryesorë të Hamasit brenda Gazës dhe më gjerë
Ismail Haniyeh
Si një anëtar i shquar i lëvizjes që u bë Hamas në fund të viteve 1980, Ismail Haniyeh konsiderohet gjerësisht lideri i përgjithshëm i grupit. Ai u burgos në 1989 si pjesë e përgjigjes izraelite ndaj kryengritjes së parë palestineze dhe më pas kaloi kohë në ‘tokën e askujt’ midis Izraelit dhe Libanit në 1992. Pasi u kthye në Gaza, në vitin 1997 ai u vu në krye të zyrës së Ahmed Yassin – një nga themeluesit e Hamasit dhe udhëheqësi i tij shpirtëror – i cili u vra në një sulm me helikopter izraelit në 2004. Kjo e rriti ndikimin e tij dhe ai përfundimisht u zgjodh kryeministër palestinez nga presidenti i saj dhe lideri i grupit rival Fatah, Mahmoud Abbas, kur Hamasi fitoi shumicën e vendeve në zgjedhjet e vitit 2006. Një vit më vonë, megjithatë, shpërthyen luftimet midis Hamasit dhe Fatahut, duke e përzënë Fatahun nga Gaza dhe duke ndarë territoret palestineze midis brezit të kontrolluar nga Hamasi dhe Bregut Perëndimor të drejtuar nga Autoriteti Palestinez.
Kjo e bëri Haniyeh-n “udhëheqës de fakto i Hamasit në Rripin e Gazës” midis 2007 dhe 2017, thotë Dr Shaikh, derisa ai u pasua nga Yahya Sinwar. Më pas ai u transferua në Katar për t’u bërë kreu i byrosë politike. Ai “zgjedh të vendoset në Doha pasi po i afrohet të 70-ave tani… dhe si rezultat i të qenit një bashkëbisedues politik midis Hamasit, Katarit, Iranit dhe fuqive të tjera ndërkombëtare,” shton Dr Shaikh.
Jahja Sinwar
I mbiquajtur “fytyra e së keqes” dhe “kasapi i Khan Younis”, Yahya Sinwar ka qenë në krye të Hamasit në Gaza që nga viti 2017. Ai kaloi më shumë se 20 vjet në burg dhe u lirua për herë të fundit mes rreth 1000 palestinezëve të shkëmbyer me ushtarin e rrëmbyer izraelit Gilad Shalit.
Sinwar e përdori kohën e tij në burg për të “përsosur artin e luftës psikologjike” duke mësuar hebraisht dhe duke lexuar gazetat izraelite për të kuptuar më mirë armikun e tij, thotë Dr Shaikh. Dr Bregman pretendon se ai “i kuptoi izraelitët shumë më mirë se sa ata e kuptonin atë … prandaj aftësia e tij për t’i mashtruar dhe për t’i kapur në befasi më 7 tetor funksionoi”.
Në ditët e para të Hamasit, ai ishte i afërt me të dy bashkëthemeluesit Ahmed Yassin dhe Mahmoud al Zahar. Sipas raporteve izraelite, Sinwar tha se Yassin i dha atij një fetva (një vendim në ligjin islam) për të vrarë këdo që dyshohej se bashkëpunonte me izraelitët.
Pasi u lirua nga burgu, ai u vu në krye të degës së sigurisë së brendshme të Hamasit, Forca Majd, e cila kërkon dhe vret spiunët e dyshuar izraelitë. Sipas raportimeve, ai dikur u mburr për detyrimin e një anëtari të Hamasit të dyshuar për informimin e një fraksioni konkurrent që të “varroste të gjallë vëllanë e tij… duke i dhënë atij një lugë për të përfunduar punën”.
Në moshën 62-vjeçare ai është ndër krerët më të rinj të grupit dhe është një nga “trinitë e udhëheqësve të Hamasit në Gaza”, thotë Dr Shaikh. Në krye të operacioneve dhe strategjisë ai është “organizatori i fundit” pas inkursionit të 7 tetorit, shton ai.
Muhamed Deif
Mohammed Deif ka qenë kryekomandant i Brigadave Qassam, krahut ushtarak të Hamasit, që nga viti 2002. Ai ndihmoi në projektimin e rrjetit të tuneleve nëntokësore që kalonin nën Gaza dhe në Izrael, duke lejuar luftëtarët e Hamasit të hynin në territor. Deif kaloi disa vite në burg, pasi u akuzua për planifikim të bombave, rrëmbime dhe vrasje masive. Ai u arratis në vitin 2000 gjatë kryengritjes së dytë palestineze dhe ka qenë pothuajse i pagjurmueshëm që atëherë, me vetëm tre foto të njohura të tij. Izraeli tentoi ta vriste në vitin 2002, gjë që rezultoi në humbjen e një syri. Disa raporte thonë se ai humbi gjithashtu një këmbë, dorë dhe një pjesë të aftësisë së tij të të folurit. Një atentat i mëvonshëm në vitin 2014 vrau gruan dhe dy fëmijët e tij. Deif zgjodhi emrin e tij de guerre, që do të thotë ‘mysafir’ në arabisht, për të pasqyruar faktin se ai është vazhdimisht në lëvizje, shpesh duke qëndruar në shtëpitë e njerëzve të tjerë për mbrojtje.
“Izraelitët kanë gjuajtur Deif për dekada, por dështuan,” thotë Dr Bregman. “Ai është i pakapshëm me një ndjenjë të lartë sigurie, por është gjithashtu shumë me fat që i mbijetoi kaq shumë përpjekjeve për jetën e tij.” Për Izraelin ai është “kreu i listës së vrasjeve”, krahas Sinwar, por për simpatizantët e tij ai është një “simbol i qëndrueshmërisë”, shton ai. Pavarësisht natyrës së tij “në hije”, siç i referohen shumë, ishte Deif ai që u shfaq në video pas 7 tetorit, i cili e shpalli atë “Operacioni Al Aksa Storm” dhe se “mjaft është mjaft”
