Ushtarët e huaj të kapur nga Ukraina thanë se udhëtuan për t’i shpëtuar varfërisë nga shtëpitë në Azi, Karaibe dhe Afrikë, por u mashtruan për të luftuar për Rusinë në vijën e parë të frontit.
Duke folur në një ngjarje të fundit për shtyp të organizuar nga zyrtarët ukrainas, tetë të burgosur lufte nga Kuba, Nepali, Sierra Leone dhe Somalia thanë se ishin joshur me premtime për paga të larta, role jo të vijës së parë ose thjesht të mashtruar.
Organizatorët i përkufizuan burrat si “mercenarë” nga “jugu global” dhe thanë se po i trajtonin ata njësoj si robërit rusë.
Ndërsa burrat thanë se flisnin me vullnetin e tyre të lirë, ata u shoqëruan nga roje të maskuar që dëgjonin ndërsa flisnin me gazetarët.
Konventa e Gjenevës thotë se të burgosurit duhet të mbrohen nga “kurioziteti publik”.
AFP nuk i pyeti burrat veç e veç dhe zgjodhi të mos i emërtonte, megjithëse organizatorët e bënë këtë.
Një burrë 35-vjeçar kuban me dreadlock tha se i ishte përgjigjur një postimi në Facebook që ofronte punë ndërtimi në Rusi.
“Nuk mendoja se do të vija në luftë,” tha ai.
Një burrë nga Sierra Leone fshiu lotët, duke thënë se kishte paguar një rekrutues dhe kishte fluturuar në Rusi për një “punë të mirë” për të mbajtur familjen e tij të madhe, por nuk donte të bashkohej me ushtrinë.
Roja i sigurisë tha se ai e kuptoi vetëm pasi nënshkroi dokumentet në gjuhën ruse se ishte bashkuar me ushtrinë.
Petro Yatsenko, zëdhënës i një zyre ukrainase përgjegjëse për të burgosurit e luftës, tha se Rusia po kërkonte të rekrutonte nga vende me të ardhura shumë të ulëta.
“Kur rusët u ofrojnë njerëzve të tillë 2,000 dollarë në muaj dhe thonë se ata në të vërtetë do të përdoren si truproje ose në vijën e tretë nga përpara, ata tundohen shumë,” tha ai për AFP.
Rusia është kthyer te luftëtarët e huaj pasi ka mbaruar mercenarë nga grupi Wagner dhe ish-të burgosur, tha Yatsenko.
“Përqindja e mercenarëve po rritet” pasi “burimi mobilizues i Rusisë është në rënie”, tha ai.
Disa nga të burgosurit në Kiev thanë se u bashkuan me dëshirë në ushtri, por nuk prisnin të dërgoheshin në front.
Disa thanë se u ishte thënë se do të ishin “ndihmës” për ndihmën e parë dhe logjistikën.
Një i ri somalez me flokë të prera tha se ai ishte bashkuar për t’i dhënë familjes së tij një “të ardhme të mirë”.
Por “Nuk e dija që do të isha në rreshtin e parë”, tha ai.
Një burrë 32-vjeçar nga Nepali tha se kishte parë video të TikTok për nepalët që bashkoheshin me ushtrinë, duke thënë se motivimi i tij ishte “sigurisht për paratë”.
Një burrë tha se paguhej 250,000 rubla (2,720 dollarë) në muaj, ndërsa një tjetër tha se paga e tij e premtuar ishte 2,000 dollarë.
Gazetarët e AFP-së në Indi dhe Nepal kanë hetuar një rekrutim të tillë, duke zbuluar se shpesh bëhet përmes ndërmjetësve informalë dhe videove promovuese të postuara në mediat sociale.
Aplikantëve që nuk kanë përvojë ushtarake fillimisht u thuhet se do të marrin role jo luftarake dhe opsionin e qëndrimit të përhershëm.
Por në realitet ata marrin trajnim bazë për armët dhe vendosen në vijën e frontit.
Nepali ka thënë se pesë nga qytetarët e tij janë robër lufte në Ukrainë dhe të paktën 12 janë vrarë. Ajo ka ndaluar qytetarët të punojnë në Rusi ose Ukrainë dhe i ka kërkuar Rusisë të kthejë rekrutët.
I vetmi i burgosur në Kiev që fliste rusishten bazë ishte një 24-vjeçar nepalez me duar aq të plagosura nga djegiet e shkaktuara nga lufta, saqë përpiqej të mbante një stilolaps.
Ai tha se ishte duke studiuar dhe punuar në Rusi kur vuri re postera rekrutimi, duke pritur që të bëhej një “roje sigurie apo diçka e tillë”.
“Nuk di çfarë të bëj, si të gjuaj,” tha ai.
Yatsenko u bëri thirrje vendeve që të veprojnë për të ndaluar njerëzit e tillë të “mashtrohen nga rekrutuesit që u premtojnë atyre male ari”.
Ukraina aktualisht po mban të huaj në të njëjtat qendra paraburgimi dhe i trajton njësoj si robërit rusë.
“Janë kapur në vijën e frontit… me uniformë ushtarake, me armë. Dhe nëse ata janë mercenarë do të vendoset nga gjykata”, tha Yatsenko për AFP.
“Ne jemi të interesuar t’i kalojmë në vendlindjet e tyre,” shtoi ai.
