Vendimi për datën e zgjedhjeve në Serbi ende nuk është marrë, por fushata ka filluar seriozisht. Presidenti Vuçiq hyri në fushatë “lirë” – duke ulur çmimet e disa produkteve ushqimore, ndër të cilat pariziani u bë simbol.
Përveç një mori komentesh humoristike nga kritikët e regjimit, ai veprim shënoi deri diku drejtimin e luftës së ardhshme parazgjedhore. Gjegjësisht, standardi i jetesës së qytetarëve ka qenë gjithmonë një nga temat dominuese, por aktualisht është edhe më aktuale sepse ekspertët paralajmërojnë se vetëm çmimet e ushqimeve janë rritur mbi 40 për qind në këtë valë të inflacionit.
Sa mund të tejkalojnë temat ekonomike mbi ato politike në fushatën parazgjedhore?
Për gazetarin Nedimo Sejdinoviq, një shfaqje politike me ushqime më të lira do të thotë se “do të mbizotërojë historia për shqetësimin e shtetit për mirëqenien e qytetarëve”.
“Aspekti i dytë i asaj fushate do të jenë sukseset ekonomike, pra hapja e rrugëve, tuneleve dhe gjithçka tjetër që pritet në periudhën e ardhshme të cikleve të investimeve”, tha Sejdinoviq për DW.
Çmimet, por edhe Kosova?
Rritja e çmimeve sigurisht që do të jetë një nga temat kyçe, dhe ky është një ndryshim në krahasim me fushatat e fundit, sepse atje kemi pasur një situatë relativisht të qëndrueshme, vlerëson për DW Bojan Klaçar, nga Qendra për Zgjedhje të Lira dhe Demokraci (CeSiD).
“Përveç kësaj, tema e investimeve publike, investimet, projektet infrastrukturore, ekspozita EXPO, investimet në kulturë do të jenë veçanërisht të rëndësishme për qeverinë, pra gjithçka që qeveria paraqet si progres të shtetit”, thekson Klaçar dhe shton:
“Kosova do të jetë gjithashtu një temë e rëndësishme në fushatë. Është një temë në të gjitha fushatat në mënyra të ndryshme, dhe tani do të jetë veçanërisht e rëndësishme pas përshkallëzimit. Tema e Kosovës është normalisht një nga tri temat kryesore në çdo fushatë”, thotë Klaçar.
Sejdinoviq mendon ndryshe. Ai thotë se SNS dhe SPS kanë “licencë për patriotizëm dhe nuk janë shumë të shqetësuar për humbjen e tij”. Gjithashtu, ka gjithmonë një opozitë të djathtë që mund të marrë disa pikë për këtë temë dhe kjo është arsyeja pse nuk mendoj se qeveria do ta shtyjë shumë këtë temë”.
Tema e dhunës është në plan të dytë
Protestat kundër dhunës në Serbi pas ngjarjeve tragjike të pranverës shënuan një numër shumë më të vogël pjesëmarrësish. Përndryshe, të krijohet përshtypja se tema e dhunës ka kaluar në plan të dytë.
“Objektivisht kjo temë nuk ka aq potencial sa në maj dhe qershor dhe aq sa ka llogaritur opozita”, thekson Bojan Klaçar. “Opozita sigurisht që do të vazhdojë të insistojë sepse ka investuar shumë në protesta. Pjesëmarrësit në protestë presin që opozita të vazhdojë me këtë temë, veçanërisht në Beograd”.
Por më duket se kërkesat e protestës janë të formuluara në atë mënyrë që të jenë të kuptueshme vetëm për një pjesë të popullsisë”. Qytetarët që janë më pranë partisë në pushtet nuk i lidhën ngjarjet tragjike me kërkesat e protestës. Kjo është arsyeja pse protestat mjedisore ishin më të suksesshme, sepse frika nga Rio Tinto dhe minierat ishte e pranishme tek të gjithë votuesit”, thotë Klaçar.
Ndoshta për shkak të përdorimit të tepruar të termit “dhunë” tema është zbutur, beson Nedim Sejdinoviq. “Ose thjesht qeveria arriti të bindë njerëzit se ne duhet të jetojmë në këtë lloj shoqërie ku sundon ligji i më të fortit dhe ligji i dhunës politike”, vëren ky gazetar.
Kur bëhet fjalë për ekologjinë, Bojan Klaçar përdor këtë shembull për të treguar se si rëndësia e disa temave ndryshon shumë shpejt:
“Tani vështirë se kemi temën e mbrojtjes së mjedisit dhe ekologjisë prezente në jetën publike. Dy vjet më parë, ajo temë ishte ndër pesë më të rëndësishmet, dhe tani, kur i pyesim njerëzit në sondazhe se sa e rëndësishme është për ta, pothuajse nuk përmendet ndër prioritetet. Prandaj, atraktiviteti i saj është më pak për partitë politike”, thekson Klaçar. /DW
