Nata e 20 qershorit solli në Prishtinë një prej ngjarjeve më madhështore kulturore të dekadës: interpretimin skenik të kantatës monumentale “Carmina Burana” të Carl Orff-it. Në sallën e mbushur plot të AMC-së, me mbi 350 artistë në skenë, publiku përjetoi një sintezë mahnitëse të muzikës, vallëzimit dhe fuqisë dramatike që tejkaloi çdo kufi të zakonshëm skenik në vend.
Në krye të këtij bashkëpunimi ndërinstitucional që përfshiu Operën e Kosovës, Filharmoninë e Kosovës dhe Baletin Kombëtar të Kosovës, qëndroi dirigjenti japonez Toshio Yanagisawa, i cili solli një interpretim dinamik dhe preciz, të shoqëruar nga koreografia ekspresive e Toni Candeloro-s. Ky i fundit, së bashku me koreografen asistente Antonietta Buccolieri, udhëhoqi një trupë baleti që përçoi emocionalitetin e veprës me një intensitet të rrallë artistik.
Në qendër të interpretimit skenik u vendosën zërat brilantë të Besa Llugiqit (soprano), Federico Buttazzo (tenor) dhe Ivo Yordanov (bariton), të cilët i dhanë jetë teksteve mesjetare të veprës me thellësi ndjesore dhe fuqizim dramatik. Përkrah tyre, kori i Filharmonisë dhe ai i Operës së Kosovës, me përkujdesjen e dirigjentëve asistentë Hajrullah Syla, Lirjona Sylejmani dhe Adelinë Ndreca-Kolaj, krijuan një mur të fuqishëm zëri që rrethoi sallën me emocione.
Trupa e Baletit Kombëtar të Kosovës shkëlqeu me interpretimin e balerinëve të saj, ndër ta Sead Vuniqi, Fatmir Smani, Behie Murtezi, Leonora Rexhepi, Mërgime Morina, Fisnik Smani, dhe shumë të tjerë, të cilët sollën një fuqi fizike dhe emocionale që mbështeti ritmin pulson të muzikës. Një prani e veçantë ishte ajo e balerinës ndërkombëtare Antonella Albano nga Teatro alla Scala, e cila solli teknikë dhe hijeshi të një niveli të jashtëzakonshëm.
Pjesë e këtij spektakli ishin edhe kori i fëmijëve “Okarina” nën drejtimin e Elikona Hysajt dhe kori i shkollës “Prenk Jakova” me dirigjente asistente Lirjona Sylejmani, që shtuan një pastërti zëri dhe një ndjeshmëri të veçantë në atmosferën festive.
Skena ishte një kompozim vizual po aq mbresëlënës sa muzika vetë: orkestra në qendër, koristët anash në një simetri harmonike, balerinët mbi një platformë të ngritur dhe solistët në ballë, në një organizim skenik që krijonte ndjesinë e një tempulli të artit të gjallë. Kostumografia e Toni Candeloro-s, me fustane të gjatë blu dhe detaje simbolike, përforcoi mesazhet universale të veprës – nga pafajësia te pasioni, nga fati te sfida.
Publiku, megjithë nxehtësinë dhe qëndrimin në këmbë për më shumë se një orë e gjysmë, qëndroi i lidhur emocionalisht me çdo sekondë të interpretimit. Ishte një nga ato net ku arti kapërcen komoditetin dhe prek shpirtin njerëzor me intensitet të jashtëzakonshëm.
Në një prononcim për KultPlus, Meriton Ferizi, U.D. i Drejtorit të Operës së Kosovës, shprehu mirënjohjen për bashkëpunimin mes tri institucioneve:
“Ishte një realizim i fuqishëm dhe historik që dëshmon për standardin në rritje të skenës sonë muzikore. Kjo formë skenike me përfshirjen e baletit e ngriti Carmina Burana-n në një nivel tjetër artistik.”
Sopranoja Besa Llugiqi theksoi emocionin e përjetuar në skenë:
“Ishte një mbrëmje që do të mbetet gjatë në kujtesë. Magjia e muzikës dhe energjia e baletit krijuan një përvojë të papërsëritshme.”
Drejtori i Baletit Kombëtar, Sinan Kajtazi, e quajti shfaqjen një kulmim të fuqisë artistike:
“Ky projekt është një ngjarje historike që flet për aftësinë e institucioneve tona për të sjellë vepra me përmasa ndërkombëtare.”
Solisti i baletit Sead Vuniqi u shpreh:
“Ishte një nder i jashtëzakonshëm të jem pjesë e kësaj vepre. Publiku ishte i jashtëzakonshëm dhe bashkëpunimi me maestro Candeloro-n ishte një përvojë unike.”
Pas kësaj shfaqjeje që do të mbetet gjatë në memorien kulturore të vendit, qartësisht u dëshmua se Kosova është gati për të qenë një skenë e madhe e artit ndërkombëtar. “Carmina Burana” në Prishtinë ishte më shumë se një shfaqje – ishte një moment historik, një kulm artistik dhe një premtim për të ardhmen./KultPlus
