Djersa është një nga funksionet më pak të vlerësuara të trupit tonë, por në fakt është thelbësore për rregullimin e temperaturës trupore – dhe jo vetëm. Ja çfarë duhet të dini.
Në një botë të ndërtuar rreth efikasitetit, shpesh lind pyetja: përse ekziston djersa? Ajo lëshon aroma të pakëndshme, njollos rrobat dhe, në ditët më të nxehta si këto, na detyron të bëjmë dush disa herë në ditë.
Megjithatë, nëse zhvillimi ynë evolutiv ka ruajtur këtë mekanizëm kaq kompleks, atëherë duhet të ketë një arsye të fortë që lidhet me mbijetesën tonë.
Çfarë është djersa dhe për çfarë shërben?
Funksioni kryesor i djersës është të ftohë trupin tonë – si një sistem ajri të kondicionuar shumë efikas i integruar nën lëkurë, që aktivizohet automatikisht kur është e nevojshme. Gjatë aktivitetit fizik ose në temperatura ekstreme, trupi përdor disa mekanizma për të mbajtur temperaturën e brendshme rreth 37°C.
Butoni “ON” ndodhet mes trurit tonë – konkretisht në hipotalamus – dhe gjëndrave të djersës, të cilat ndodhen në sipërfaqen e lëkurës. Kur hipotalamusi zbulon rritje temperature, ai dërgon sinjale te sistemi nervor simpatik. Gjëndrat e djersës, nëpërmjet kanaleve të tyre, nxjerrin djersën – një lëng i përbërë kryesisht nga ujë dhe elektrolite si natriumi, kaliumi dhe kloruri. Gjatë avullimit, djersa thith nxehtësinë nga trupi, duke e ftohur lëkurën dhe ulur temperaturën e brendshme.
Jo, djersa nuk ka erë të keqe
Një nga mitet më të përhapura është se djersa ka erë të keqe. Në të vërtetë, vetë djersa është pa erë. Aroma e pakëndshme vjen si pasojë e veprimit të baktereve që jetojnë në lëkurën tonë. Këto baktere ushqehen me disa përbërës të djersës dhe prodhojnë substanca kimike që japin aromën e keqe që ndjejmë.
Kjo është arsyeja pse larja e trupit ndihmon në reduktimin e aromave të pakëndshme – sepse largon bakteret nga lëkura. Veçanërisht sqetullat janë më të prirura për këtë, për shkak të temperaturës, lagështisë dhe pranisë së shumtë të gjëndrave të djersës në këtë zonë.
Djersitja nuk ndodh vetëm nga nxehtësia – edhe stresi ndikon
Djersitja nuk është vetëm pasojë e të nxehtit apo aktivitetit fizik – edhe stresi, frika apo ankthi mund të nxisin djersitje të shtuar. Është një reagim natyral i trupit ndaj gjendjeve të alarmit, që prek veçanërisht zona si duart, balli dhe sqetullat.
Në këto raste, trupi prodhon më shumë adrenalinë dhe noradrenalinë – hormone dhe neurotransmetues që përgatitin organizmin për t’u përballur me një “kërcënim”. Sistemi nervor autonom aktivizohet dhe, si rezultat, trupi fillon të djersijë.
A ndihmon djersa për të humbur peshë?
Jo, djersitja nuk ju ndihmon të humbni peshë. Gjatë djersitjes, humbasim kryesisht ujë dhe minerale, të cilat duhet të rikuperohen përmes hidratimit. Rënia në peshë pas një djersitjeje të madhe është e përkohshme dhe lidhet me dehidratimin, jo me humbjen e dhjamit trupor.
Prandaj, përpjekjet për të djersitur më shumë duke veshur rroba jo të ajrosshme ose duke u stërvitur në nxehtësi ekstreme janë jo vetëm të padobishme, por edhe të rrezikshme.
Nga ana shkencore, djersa nuk ka asnjë funksion detoksifikues: pastrimi i trupit nga toksinat bëhet nga organet e dedikuara për këtë funksion – si veshkat dhe mëlçia – jo përmes djersës. Djersitja në sauna, për shembull, nuk ka një efekt pastrues të veçantë – përfitimet lidhen më shumë me qarkullimin e gjakut dhe sistemin kardiovaskular.
Përfundim:
Djersa është një mekanizëm jetik për trupin tonë, edhe pse shpesh shihet si diçka e pakëndshme. Të kuptuarit e funksionit të saj na ndihmon jo vetëm të kujdesemi më mirë për veten, por edhe të vlerësojmë më shumë aftësitë e jashtëzakonshme të trupit tonë.
