Rritja ekonomike në Ballkanin Perëndimor pritet të ngadalësohet në vitin 2026, sipas raportit më të fundit të Bankës Botërore, i cili ngre alarmin për rënien e popullsisë në moshë pune dhe mungesën e fuqisë punëtore si pengesa kryesore për zhvillimin rajonal.
Sipas raportit, gjatë vitit 2025, ekonomitë e Shqipërisë, Kosovës, Bosnjës dhe Hercegovinës, Malit të Zi, Maqedonisë së Veriut dhe Serbisë u përballën me ngadalësim të rritjes për shkak të inflacionit të lartë dhe pasigurive globale, të cilat zbehën konsumin dhe frenuan investimet. Megjithatë, politika fiskale mbeti e disiplinuar, me deficit nën 3% dhe borxh publik në rënie.
Rritja ekonomike pritet të arrijë në 3.1% në vitin 2026 dhe të përshpejtohet në 3.6% në vitin 2027, e mbështetur nga rritja e eksporteve dhe investimeve. Banka Botërore thekson se për të përmbushur aspiratat e qytetarëve dhe për të ngushtuar hendekun me ekonomitë e BE-së, rajoni duhet të fokusohet në krijimin e vendeve të punës më cilësore dhe modernizimin e strategjive të punësimit.
Raporti evidenton një paradoks të thellë: mungesë e fuqisë punëtore në disa sektorë, krahas papunësisë mbi 10% dhe pjesëmarrjes së ulët në tregun e punës – nën 55%, veçanërisht për gratë, të rinjtë dhe të moshuarit. Tendencat demografike e përkeqësojnë situatën, me popullsinë në moshë pune që pritet të tkurret me 20% deri në vitin 2050.
Për të përballuar sfidat, Banka Botërore rekomandon:
Investime në infrastrukturën bazë, arsimin dhe shëndetësinë
Rritje të pjesëmarrjes në tregun e punës, sidomos për gratë
Modernizim të sektorit privat përmes digjitalizimit dhe mbështetjes për startup-et
Reformim të ndërmarrjeve shtetërore dhe thjeshtim të rregullave
Mobilizim të kapitalit privat për financim dhe inovacion të gjelbër
“Ballkani Perëndimor po përparon drejt zhvillimit, por rritja mbetet e pamjaftueshme për të përmbushur aspiratat e qytetarëve,” deklaroi Xiaoqing Yu, Drejtoreshë e Bankës Botërore për rajonin, duke theksuar nevojën për reforma të thella dhe përfshirje më të madhe në tregun e punës.
Ky raport vjen në një moment kritik për rajonin, ku sfidat demografike dhe ekonomike kërkojnë veprime të koordinuara për të garantuar një të ardhme më të qëndrueshme dhe të begatë.
