Rrugët që ndjekin përdoruesit e rrjeteve sociale në kërkimin e lidhjeve të reja ndjekin modelin e gjashtë shkallëve të ndarjes, sipas të cilit në shoqëri mjaftojnë gjashtë ‘shtrëngime duarsh’ për të krijuar një lidhje mes dy njerëzve të rastësishëm. Kjo u zbulua nga një studim ndërkombëtar i koordinuar nga Instituti i Sistemeve Komplekse të Cnr, botuar në Physical Review X.
Në vitin 1967 Stanley Milgram, një profesor në Universitetin e Harvardit, i dërgoi një letër një fermeri të panjohur të Nebraskës, duke filluar kështu një nga eksperimentet më të famshme shoqërore në histori: duke verifikuar në sa ‘hapa’ letra do të arrinte te adresuesi i vërtetë, një agjent burse në Boston.
Rezultatet demonstruan eksperimentalisht, për herë të parë, rrugët sociale që lidhin shoqërinë amerikane, duke hedhur themelet për zhvillimin e teorisë së ‘gjashtë shkallëve të ndarjes’, sipas së cilës, në një shoqëri të përbërë nga miliona individë, gjashtë ‘ shtrëngime duarsh’ për të krijuar një urë lidhëse midis dy njerëzve të rastit.
Sot, më shumë se 50 vjet pas eksperimentit, teoria gjen konfirmim të ri në botën e shkencës së rrjetit: një studim ndërkombëtar i koordinuar nga Instituti i Sistemeve Komplekse të Këshillit Kombëtar të Kërkimit të Firences (Cnr-Isc) në të cilin studiues nga Spanja , Izraeli, Rusia, Sllovenia dhe Kili morën pjesë, treguan se rrugët që ndjekin përdoruesit e rrjeteve sociale, në kërkimin e lidhjeve të reja, ndjekin këtë model matematikor.
Hulumtimi është publikuar në Physical Review X.
“Rrjetet sociale janë një koshere dinamike e individëve që lundrojnë në rrjet në kërkim të lidhjeve strategjike. Në këtë mënyrë ata zbatojnë një lojë konstante kosto-përfitim, qëllimi i së cilës është të përftojë lidhjet e duhura, të cilat e vendosin individin në një pozicion qendror. Pikërisht kjo ambicie qendrore ushqen një riorganizim të vazhdueshëm, në të cilin disa lidhje ndërpriten dhe të tjera krijohen, derisa të arrihet një pikë ekuilibri në të cilën të gjithë individët kanë siguruar pozicionin e tyre në rrjet”, thotë koordinatori i studimit Stefano Boccaleti (Cnr-Isc).
“Çuditërisht, ne zbuluam se ky proces përfundon gjithmonë me shtigje sociale me gjatësi rreth numrit gjashtë, pavarësisht se çdo individ vepron në mënyrë të pavarur dhe pa ndonjë njohuri për rrjetin në tërësi,” vazhdon Boccaleti.
I gjithë rrjeti i rrjeteve sociale, pra, mbështetet në modelin matematikor të “botës së vogël”, sipas të cilit dy nyje të një rrjeti mund të lidhen me një shteg të përbërë nga një numër relativisht i vogël lidhjesh.
“Analiza jonë ka zbuluar një karakteristikë jo vetëm të rrjeteve sociale, por të shumë sistemeve të tjera komplekse në të cilat jemi zhytur. Eksperimenti i Milgramit, sado revolucionar, kishte një vlerë të kufizuar pasi u ndikua nga ato pak shkronja që kishin mbyllur në mënyrë efektive zinxhirin. Megjithatë, sot demonstrimi i efektivitetit të teorisë vjen nga studimet sistematike të aplikuara në shkallë globale: nga miliona përdorues të një platforme sociale te përdoruesit e një sistemi e-mail, nga rrjetet ndërkombëtare të bashkëpunimit shkencor te viruset dhe patogjenët: përhapja e shpejtë e infeksionit Covid, për shembull, përfaqësoi një provë të mëtejshme se, brenda gjashtë cikleve të infeksionit, edhe një virus mund të kalojë shpejt planetin”, përfundon studiuesi.
