Nuk kanë kaluar as pak ditë që kur u njoftua se raportuesi i ri i Parlamentit Evropian për Serbinë do të jetë Tonino Picula dhe mbi të ra e gjithë makineria mediatike dhe Tëitter e partisë në pushtet.
Nga vlerësimet se Bashkimi Evropian po i dërgon Serbisë një mesazh negativ me këtë emërim, deri te sulmet haptazi shoviniste ndaj Piculës, qeveria nxitoi të diskreditojë njeriun që do të shkruajë raportet e Parlamentit Evropian për Serbinë në pesë vitet e ardhshme.
Shumë më tepër se fakti që është kroat, sipas mediumit serb Radar, është problematike për qeverinë që Picula vjen nga grupi parlamentar i Socialistëve dhe Demokratëve (S&D) në Parlamentin Europian, i cili ruajti vendin e dytë në zgjedhjet europiane të qershorit dhe sërish formoi një “koalicion të madh” me Partinë Demokristiane Popullore Evropiane (EPP) dhe Liberalët Evropianë (RE).
Para disa javësh, këto grupe ndanë qëndrimet e raportuesve në Komisionin për Punë të Jashtme (AFET), dhe Serbia shkoi te socialdemokratët. Për herë të parë pas 10 vitesh, raportuesi për Serbi nuk është nga PPE, në të cilën Partia Progresive Serbe është anëtare e asociuar
Pozicioni i raportuesit, pas disa negociatave të brendshme mes socialdemokratëve, iu dha Tonino Picula, një veteran në Parlamentin Evropian, deputet që nga hyrja e Kroacisë në BE në 2013. Në zgjedhjet e qershorit për Parlamentin Evropian, Picula ishte në vendin e fundit në listën e Partisë Socialdemokrate të Kroacisë (SDP), e cila ishte zgjedhja e tij personale pasi lidershipi nuk e emëroi atë në një nga vendet “kalimtare”.
Me këtë lëvizje, Picula vuri në provë popullaritetin e tij personal në mesin e qytetarëve kroatë dhe votuesve të SDP-së, të cilët, përveç listës, mund të votojnë edhe për kandidatë të veçantë dhe kështu t’u mundësojnë atyre të fitojnë mandatin pavarësisht nga vendi i tyre në listë – Picula fitoi 30 mijë 000 vota “preferenciale” dhe siguroi një mandat tjetër për parlamentin Bruksel-Strasburg.
Karriera politike e Tonin Pizzula mori hov kur ai u bë Ministër i Punëve të Jashtme në qeverinë e Ivica Raçanit nga posti i sekretarit ndërkombëtar të SDP-së. Ai e mbajti atë pozicion nga viti 2000 deri në vitin 2003.
Qeveria e Raçanit mori përsipër qeverisjen e Kroacisë menjëherë pas vdekjes së presidentit Tuxhman dhe humbjes elektorale të HDZ-së dhe ndër prioritetet e saj ishin integrimi evropian dhe demokratizimi i vendit. Pastaj ishin hapat e parë në normalizimin e marrëdhënieve me Serbinë, por, për fat të keq, vizita e parë dhe e vetme zyrtare e Ivica Raçanit dhe Tonin Piculës në Serbi ishte pjesëmarrja në varrimin e kryeministrit të ndjerë serb Zoran Gjingjiq
Picula, si Ministër i Punëve të Jashtme, me rastin e vrasjes së Gjingjiqit deklaroi se ishte “sinonim i gjithçkaje që Serbia u përpoq të kompensonte në kohën më të shkurtër të mundshme” dhe se “është në interes të fqinjëve të saj të afërt” dhe Bashkimi Evropian të mos ndalojë në agjendën e tij të reformave rrugën e përshkruar nga kryeministri Gjingjiq”.
Ndonëse deputetët europianë, të justifikuar apo jo, akuzohen si politikanë “të dorës së dytë” në vendet e tyre, Picula sigurisht që nuk i përket asaj kategorie.
Në politikën kombëtare të Kroacisë, Picula është një nga figurat më të rëndësishme të SDP-së. Në zgjedhjet parlamentare të prillit në Kroaci, ajo parti së bashku me partnerët e saj fituan 25 për qind të votave dhe mbetën partia më e madhe opozitare. Vetë Picula ka qenë dy herë kandidat për president të SDP-së, në 2007 dhe 2016, dhe ka mbajtur disa poste partiake. Aktualisht është anëtar i kryesisë së partisë.
Si ish-ministër i Punëve të Jashtme, ai është një nga deputetët evropianë më me ndikim përsa i përket politikës së jashtme të BE-së dhe sigurisht që është deputeti më aktiv jo vetëm në mesin e socialdemokratëve.
“Kur analizon temat dhe diskutimet në të cilat Picula mori pjesë gjatë mbledhjes së mëparshme të PE-së, fokusi i tij është i qartë: zgjerimi i Bashkimit Evropian, situata në Ballkan dhe rajone të tjera përreth BE-së, lufta në Ukrainë dhe Lindja e Mesme, marrëdhëniet me Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe Kinën etj. Vitet e fundit, Picula ka kryer një sërë detyrash në Parlamentin Evropian në lidhje me politikën e zgjerimit me vendet e Ballkanit Perëndimor, më të rëndësishmet prej të cilave lidhen me format e ndryshme të ndihmës financiare që BE i ofron rajonit. të cilat duhet të miratohen nga Parlamenti Evropian”, shkruan Radar.
Teorikisht, autoritetet në Serbi duhet të kënaqen me faktin se një deputet i këtij profili është bërë relator, sepse vështirë se dikush do të ketë më shumë peshë në Parlamentin Evropian kur mbron domosdoshmërinë e zgjerimit të BE-së dhe anëtarësimit të Serbisë.
Megjithatë, pakënaqësia e Beogradit zyrtar ilustrohet mjaft mirë nga fjalimi i Tonin Picula nga foltorja e Parlamentit Evropian në fillim të këtij viti: “Çdo vend kandidat duhet të gjykohet sipas meritave të veta… Ndërtimi i urave dhe autostradave është i mirëpritur, por parakushti sepse kjo duhet të jetë respektimi i vlerave themelore.”
Në të njëjtën kohë, në këtë fjalim, Picula nuk iu referua konkretisht Serbisë, por foli për situatën në Ballkanin Perëndimor në tërësi.
Picula, së bashku me socialdemokratët e tjerë në Parlamentin Evropian, ishte kritik ndaj kushteve në të cilat u mbajtën zgjedhjet në dhjetor të vitit të kaluar dhe ishte aktiv në hartimin e rezolutës së PE për këtë temë, e cila pati një ndikim të rëndësishëm në publikun vendas. Ai kritikoi gjithashtu elementët pro-rusë të politikës së jashtme të Serbisë dhe politikës së saj rajonale, të cilën ai e konsideron destabilizuese për Ballkanin Perëndimor.
Ai mbështeti në emër të grupit të tij parlamentar rezolutën që dënonte sulmin në Banjskë dhe bëri thirrje për ndërprerjen e ndihmës financiare për Serbinë nëse vërtetohet përfshirja e drejtpërdrejtë e qeverisë në këtë ngjarje.
Si do të duket mandati raportues i Tonino Picula-s do të varet pjesërisht nga ajo se në cilën prej këtyre fushave ai do të fokusohet kryesisht – nevoja për zgjerimin e BE-së, orientimi gjeopolitik i Serbisë apo situata e saj e brendshme. Mund të pritet që, si një deputet me përvojë në Parlamentin Evropian, të shmangë përfshirjen në punën e tij të mosmarrëveshjeve dypalëshe ndërmjet Kroacisë dhe Serbisë, të cilat nuk janë në përshkrimin e qëndrimit të tij. Megjithatë, çfarëdo që të vendosë të theksojë, mesazhet e tij nuk do të jenë “melodioze” për qeverinë në Serbi.
Së fundi, duhet theksuar se raportuesi i Parlamentit Evropian për Serbinë është vetëm një nga postet e shumta brenda Bashkimit Evropian, i ngarkuar me Serbinë, politikën e zgjerimit dhe fondet evropiane, ashtu si vetë Parlamenti Evropian është vetëm një nga institucionet që merret me këto politika evropiane.
Megjithatë, edhe pse kompetencat formale të PE nuk janë shumë të mëdha për sa kohë që Serbia nuk është afër anëtarësimit, pesha politike e Parlamentit Evropian, raportet dhe rezolutat e tij, ka qenë vazhdimisht në rritje gjatë pesë viteve të fundit, dhe kjo tendencë mund të pritet të vazhdojë
