Lista Serbe dhe qytetarët serbë në Veri, të paktën deri tani, kanë bojkotuar votimin që po mbahet në Mitrovicë të Veriut, Leposaviq, Zubin Potok dhe Zveçan.
Kryetari i Listës Serbe, Zlatan Elek, fiks dy javë më parë kishte njoftuar për mospjesëmarrjen e tyre në këtë proces. Ai e konsideroi “jolegjitim” këtë votim, pasi sipas tij kryeministri Kurti “bëri gjithçka që referendumi të mos ketë sukses”. Elek u ankua edhe për vendimin e KQZ’së për vendosjen e kamerave në vendvotime.
Deri në orën 11:00, sipas të dhënave të prezantuara nga kryetari i KQZ’së, për të votuar në tri komunat kanë dalë 85 persona, ndërkaq në Zveçan asnjë. Konferencën e radhës KQZ do ta mbajë në orën 15:30, ku do të tregojë për pjesëmarrjen në votim.
Pas njoftimit të Listës Serbe për bojkot, shtetet e QUINT’it dhe BE kishin lëshuar një deklaratë të përbashkët, ku thonë se ju vjen keq për “deklaratat e Listës Srpska dhe aktorëve të tjerë politikë serbë të Kosovës që bëjnë thirrje për tërheqje nga pjesëmarrja në këtë votim për tërheqjen e kryetarëve të komunave”.
“Pjesëmarrja demokratike është thelbësore për të siguruar që institucionet e zgjedhura të jenë përfaqësuese të popullatës që u shërbejnë. Votimi është një liri kritike e shoqërive demokratike.”
Ato i kishin bërë thirrje Listës Serbe që të rishqyrtojnë vendimin për të mos marrë pjesë në votimin e 21 prillit, mirëpo siç duket thirrja e tyre ka hasur në vesh të shurdhër.
Bojkot pas bojkotit
Lista Serbe dhe qytetarët serbë në Veri kishin bojkotuar edhe zgjedhjet e 23 prillit të vitit të kaluar. Si arsye atëherë kishin dhënë mosplotësimin e kushteve të paraqitura – formimin e asociacionit dhe tërheqjen e njësive speciale.
Si pasojë e bojkotit nga serbët, dalja në zgjedhje ishte e ulët dhe fitues ishin shpallur kandidatët nga PDK e VV: Ilir PEci i PDK’së në Zveçan, Izmir Zeqiri i PDK’së në Zubin Potok, Erden Atiq i VV’së në Mitrovicë të Veriut dhe Lulzim Hetemi i VV’së në Leposaviq.
Mirëpo pasi kryetarët e rinj vendosën që të shkojnë në objektet komunale, qytetarët filluan protestat, të cilat përshkallëzuan situatën. Më e rënduar gjendja pat qenë në Zveçan, ku u patën lënduar policë të Kosovës, pjesëtarë të KFOR’it e gazetarë.
Pas situatës së dhunshme, një nga kërkesat e prera të bashkësisë ndërkombëtare ishte mbajtja e zgjedhjeve të reja. Për t’i ikur dorëheqjeve, MAPL nisi hartimin e një udhëzimi administrativ i cili parashihte procedurat për shkarkimin e kryetarëve.
Çka ndodhë nëse Lista Serbe dhe qytetarët serbë bojkotojnë votimin e 21 prillit?
Të gjitha procedurat për organizimin e peticionit dhe votimit për shkarkimin e kryetarëve në Veri janë përcaktuar nga Udhëzimi Administrativ i hartuar verën e kaluar nga Ministria e Administrimit të Pushtetit Lokal.
Ky udhëzim parasheh që për largimin e kryetarëve shqiptarë nevojiten shumica e votuesve të komunës përkatëse nga lista përfundimtare e votuesve, pra 50 për qind + 1 votë.
Mirëpo, pas vendimit të Listës Serbe për të mos marrë pjesë në këtë votim, nuk dihet saktë se cili është ndikimi aktual i kësaj partie te serbët e Kosovës, dhe se sa do të afektohet ky proces
Eugen Cakolli nga KDI ka thënë se nëse “në votimin e 21 prillit në veri nuk marrin pjesë më shumë se gjysma e trupës elektorale në secilën komunë, atëherë iniciativa do të konsiderohet e dështuar”.
Mirëpo udhëzimi parasheh edhe se çka ndodh nëse dështon votimi i 21 prillit.
“Nëse konstatohet përfundimisht që iniciativa për largimin e kryetarit të komunës nga funksioni ka dështuar për shkak të mosplotësimit të kushtit për votimin e 50%+1 të votuesve për largimin e kryetarit nga funksioni, iniciativa tjetër nuk mund të iniciohet para kalimit të afatit prej 12 muajsh nga dita e konstatimit përfundimtar për dështimin”, thuhet në udhëzim.
Sa qytetarë duhet të marrin pjesë që votimi të ketë sukses?
Sipas të dhënave të KQZ’së në Leposaviq janë 13 mijë e 674 votues. Që votimi për shkarkimin e Lulzim Hetemit të ketë sukses, duhet të dalin 6 mijë e 838 votues e të votojnë pro.
Në komunën e Zubin Potokut janë 6 mijë e 877 votues, e për rrëzimin e Izmir Zeqirit duhet të dalin dhe të votojnë pro minimalisht 3 mijë e 440 persona.
Ndërkaq, në Zveçan janë 7 mijë e 209 votues dhe për ta larguar Ilir Pecin nag funksioni i kryetarit duhet të marrin pjesë dhe të votojnë të paktën 3 mijë e 606 votues.
Në Mitrovicën e Veriut ka më së shumti votues, 18 mijë e 797. Për ta shkarkuar kryetarin nga VV, Erden Atiq, në votimin e 21 prillit duhet të marrin pjesë dhe të votojnë pro minimalisht 9 mijë e 400 votues